Item details
Item ID
KK1-0338
Title Shinggyim masha nnan lat ai lam (The Kachin genesis)
Description Maumwi kadun jahkrai ma a jahkrai ma ni a maumwi nga ai, lalaw ai ni a maumwi nga ai. Dai yang gaw ndai anhte ndai shinggyin masha ni a jinghpaw ni hkai ai maumwi langai mi gaw moi da anhte mungkan ga kaw kadai mung shinggyin masha kadai mung n nga ai. N nga ai shaloi she ndai hpan wa karai ngu ai karai shawng nga ai da. Dai hpan wa karai gaw hpa mung garai nnga ai shaloi lamu hte wa, lamu madin ngu ai dai hpe shi hpan nna, Lamu de ning rai grang dat ai, lamu ngu ai dai kaw nga ai, bai ndai ga de mung shi hpan dat ai shaloi ga ngu ai nga taw ai. Retim mung dai aga ndai gaw grai kya ai da. Kabye yang gaw nyap nyap nga, re jang gaw ga ndai nyap nga ai kadai mung nmai kabye. Re jang she jan ngu ai ndai ya na jan ngu ai bai galaw. A jan hte ning rai ka-kang jang she lamu ga ndai gaw i dai wa gaw hkak ja wa sai da. Ja wa re yang gaw masha mung mai kabye. Dai kaw na ndai hpun ni kawa ni hpa ni mung mai tu wa ai. Re na nga wa sai da. Dai shaloi she ndai hpun kawa ni tu ai baw mahkra mung ga kaw na tu kaba wa. Dai hpang e ndai hka ma hka ma nnga re jang gaw dai ga hpe loi mi shanem kau na she shara mi hka mung bai nga wa, hka dai ni gaw le kata kaw hka gaw kata kaw. Ga gaw ntsa kaw re na hpan tawn ai da. Shaloi she hka dai hpe hka a ntsa kaw ga dai hku hpan da ai. Le kata kaw hka dat rawng taw nga ai, hka rawng taw nga ai. Re jang she dai ga ntsa kaw hpun ni kawa ni nam ni tu sai, dai ni gaw dai hka hpe lu na i shi gaw tu kaba wa ai da. Tu nam ni yawng dai hku tu wa, re majaw gaw ya dai ni shinggyin mungkan ga hpe ga kaw htu yu htu yu ga htu yu yang le sung jang hka mu lu ai le i. Dai ya anhte nang hkan mung hka htung htu ai ngu gaw ndai kaw mung le sunghkra htu jang gaw hka rawng ai le i. Le kata de hka rawng ai. Ntsa kaw ga nga ai. Dai majaw dai ga ntsa kaw hpun ni kawa ni anam ni tu ai. Dai gaw le hka dat hka dat lu nna kaba wa ai tu wa, anhte hkrung ai baw shinggyin masha ni mung shinggyin masha rai rai dusat dumyeng nga dumsu wuloi hkan sharaw hpa retim mung dai shi na dat nsa hka dai lu nna dai marawp nna she asak hkrung ai. Dai majaw ndai hka gaw masha a asak hte hpun kawa nam ni a asak hka re da. Re yang gaw anhte jinghpaw ni hkai ai maumwi gaw dai hka dai a mungkan ga de hka nga ai she jan wa hpan dat jang jan kachyen dat jang she salu (angwe) dai hku she lamu de hka dai ni lamu de shang mat wa ai. Nang ga ntsa de hka nnga ai. Re jang she shinggyin masha ni gaw hka ntsin nnga jang hpun kawa mung shinggyin masha mung dusat dumyeng mung hkraw wa ai le i. Dai majaw gaw shinggyin masha ni bawng ban ai da. Ga ya ndai hka ndai gaw gara de re wa sai i ndai ya anhte lama ma shadu yang oh ra salu le i salu mawng rai, oh loi mi tsaw jang salu nnga sai le n bung kaw lawm mat ai. Le lamu de lung mat ai majaw shinggyin masha ni gaw hka nnga ai gaw nmai ai. Hka nnga yang gaw nmai ai, hka ndai gaw lamu de re mat sai, ngu jang she le lamu de hka kadai wa la na i, Ngu yang kadai mung lamu de na hka kadai nlu la. Nlu la jang she ndai oh sara nang chye na re oh ra anhte bum gaw gaw kawyeng ngu ai. Ya hpawt ni hpra ni ndai jun july shata hta shaga ai oh bum de. Kaw yeng kawyeng nga a hkra le. N na yu ai i, oh hto ra mali hkahku de ndai sinpraw hkran hkan ne kawyeng ngu ai hkra dai wa galaw nna she hto lamu de hka wa la shangun ai da, kawyeng gaw hto lamu kaw na hka kachyi mi n dai n gup kaw ma-um la na mungkan ga de yu wa. Mungkan ga de yu wa jang dai kawyeng dai mung singkaw nau tsu wa na she nre dawng hpun kaba langai mi kaw she wa hkring ai kaw she tat kau ai da. Hka dai tat kau na hka dai hpun kaw shang mat ai. Hpun kaw shang mat jang gaw bai nmai lu la. Hka dai hpun kaw shang mat na hka le kaw na hpun pawt de yu wa na she le ga de yawng mat ai da. Re jang gaw shinggyin masha ni gaw hka nlu hka hpa nlang, re jang she hto nlung kata de she ndai ari ni numru ni hkan ne gawng la na she achyaw chyaw di nlung kata de achyaw yang hka pru wa ai da. Re jang gaw hka dai gaw n pru hkraw. Kade achyaw tim rawng gaw rawng lungpu kade hka gaw rawng ai. Dai npru hkraw re jang she shinggyin masha ni dai kawyeng ngu ai hto bumga de shaga ai. Kaw kaw yeng kawyeng nga hkra dai galaw na she hpun kaw shakap ai da. Kawyeng dai gaw kaw yeng kaw yeng nga ai. Re jang she hka ni wa hka ni mungkan ga de oh ra daram ram shaga pyaw ai rai mi nga ai, naw madat yu nga na madat ai ngu lungpu kaw na hka prut wa ai da, re jang she dai ya oh anhte bum ga de shaga ai, dai mali nmai walawng de dai anhte sinpraw hkran de kawyeng ngu ai dai shaga ai. Dai shaga jang she ndai hka ni pru wa ai hku re nga, dai majaw yanam ta jun july shata re jang hto bumga de karang yi galaw ai shi hkrai shi hka bumpun ngu ai shawoi n hpaw ai kaw hka hpaw ai, kawyeng shaga yang hka pru ai maumwi dai nga ai. E, Kawyeng dai gaw hka hpe shaga lu ai. Re jang she hka ngu ai dai ni gaw yawng hpun kawa tsingdu yawng hka rawng nga ai. Yawng hta hka rawng ai, dai hku re nga dai kaw anhte jinghpaw ni ndai maumwi grai galu ai hku maumwi gawn ai. Maumwi hkai ai le i, num la ai shani num hkrungran la ai shani hpang shana maumwi gawn ai. Bai nta galaw ningnan ngut sai nga jang nta dingshawng shang ai shaloi dai jai wa ngu hku le i. Jai wa ngu ai sara nang nna yu shi ai. Anhte jinghpaw ni ndai (kabyar) sara tai ai jaiwa ngu ai nga ai. Jaiwa ngu gaw dai maumwi gawn ai oh oh ninghkaw n goi jaiwa ni law nga da, amoi sumsing lamu ngu ai mung karai nnga da law. Ginding ga na e ngu e mung garai n pra yang da law nga. Moi gaw lamu mung nnga ai, ga mung nnga ai, hpan wa ningsang ngu ai mi gaw shawng nga da le. Chye wa ningchyang ngu ai mi gaw shawng pra sai da le. Karai kasang e tsun ai i, god karai kasang hpe dai hpan ai wa gaw langai mi nga ai da. Sumsing lamu hpe shalat sai rai da le, ginding ga e hpe shaprat sai da le. Lamu hpe mung hpan da, ga hpe mung hpan da. Dai re di mung sumsing lamu wa gaw akoi lawang nga rai da le. Ginding ga na e wa gaw adam dung da nga ai da law nga. Sumsing lamu nga gaw nga tim hpa mung nnga ai. Ga mung nga gaw nga tim hpun ntu, kawa n tu, akrin sah naw re. Dai shaloi hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw lamu de shagan, shata shagan summwi hto shagan hpe e 6 majan nga ai, 7 wan shagan nga ni hpan da ai da. Ga de mung lung abum ngu ai lunghkrung lungma ni mung hpan da, hka ni hpan da. Dai hku maumwi ndai gawn ai shaloi gaw shana num la ai shani rai rai nta dingshawn shang ai shana dai chye ai wa hpe jai wa gawn shangun ai. Tsa mung tawn da ya ai. Malut ya man ni mung tawn da ya ai. Shana tup dai hku tsun ai le. Nhtoi htoi hkra jai wa ai ngu dai re. Dai gaw mauwmi gawn ai jaiwa ga. Dai she ndai dumsa ai ngu ai ndai gaw dumsa ngu ai gaw nat hpe shaga ai. Nat wa hte anhte shinggyin masha shaga hkat ai dai gaw dumsa ai da. jaiwa ngu gaw maumwi gawn ai. Lamu sumsing lamu hpan ai lam, ginding ga hpan ai lam, shinggyin masha hpan ai lam, hpun kawa ni hpan wa ningsang ngu hpan ai lam dai gaw jaiwa ai. Dai gaw numla ai shani nta dingshawn shang ai shana dai sara wa hpe shaga da nna malut yaman ni tawn da, tsa ni tawn da ya, re na gawn shangun ai le, maumwi gawn shangun ai. Maumwi gawn ai dai gaw ga hku gawn ai ngu sha, dai ya tsun ai nsen hku jaiwa ga hku hpan da ai lam hpe dai hku tsun ai. Dai gaw jaiwa, dumsa nga jang gaw dumsa ngu gaw nat wa hte anhte shinggyin masha ni shaga hkat ai le. Nat wa hpa tsun ai, shinggyin masha hpa tsun ai dai baw nga ai le. Anhte jinghpaw ni hta nat myihtoi ngu ai dai gaw myihtoi ngu ai dai gaw sara nang kaw rai rai ngai kaw rai rai dai nat wa a wenyi wa i shang sai le. Shang jang she dai nat wa tsun mayu ai ga anhte a n gup kaw na tsun ai. Hpa baw hpa baw hpyi mayu ai, hpa baw byin mayu ai. Nat wa shaga ai ga ngai na ga nrai sa, nang na ga nre sa, shi shang tsun ai. Dai gaw myihtoi re nga. Myihtoi ngu ai dai gaw nat wa shang na shaga ai. Dumsa bai nga jang gaw nat wa hte anhte shinggyin masha shaga hkat ai. E dai ni gaw ndai anhte jinghpaw nat jaw nat jaw sha ai prat hta ndai karai kasang ngu ai sagya karai kasang nga ai lam gaw yawng chye ai. Jaiwa hte shaga ai dai ya anhte ndai myihtoi ngu ai gaw nat dai wa shinggyin masha kaw shang nna shi tsun mayu ai lam tsun pru wa ai shaga wa lu ai dai gaw myihtoi. Dumsa ngu gaw anhte nat wa hte shaga hkat ai dumsa. Jaiwa ngu gaw maumwi gawn ai le i. E mungkan ga gaw kaning re nga wa ai kaning re pra wa ai. Dai hpe gawn ai jaiwa ga re sai. Dai gaw nsen hku na oh oh moi sumsing lamu ngu ai mung garai nnga yang. Ginding ga ngu ai mung garai n pra yang e. Hpan wa ningsang ngu ai mi gaw shawng nga da le. Chye wa ningchyang ngu ai mi gaw shawng pra sai da le. Dai hpan wa ningsang gaw law e nga. Chye wa ningchyang gaw e law e nga. Sumsing ngu ai hpe shalat da le. Ginding ga na e ngu e hpe shaprat sai da le. Kadai retim mung sumsing lamu wa gaw a hkoi lawoi nga rai da le. Ginding ga e gaw adam dung mada nga rai da le. E e shaloi hpan wa ningsang ngu ai wa mi gaw law. Chye wa ningchyang ngu ai gaw law nga. Sumsing lamu de law e gaw nga da le. Ajan shata ngu ai mung hpan da sai da le. Summwi sumda ngu ai mung hpan da sai dal le. Wanpu shagan ngu ai mung e hpan da sai rai da le. Wunpu hpu nang ngu ai mung e lan da sai le da e. Summwi sumda ngu ai hpe mung hpan da sai re da le. Ndai ginding aga de mung law ngu da le. A kawng marawng mung e mung e hpa da sai re da le. Namuk dara ngu ai hpe mung hpan da sai rai da le. Panglai hkadam ngu ai ni hpe mung hpan da sai le da le. Nye ginding hta ginding laing de mung law nga da le. Nga rat nga chyang ngu ai hpe mung hpan da sai le da le. Singwin htu htang ngu ai hpe mung hpan da sai rai da le. E e, ya le oh maling bu ga nam de mung law hpan da sai le da le. Sari ninghkyi ngu ai ni hpe mung hpan da sai le da e. Shan nga zaunyi ngu ai hpe mung hpan sa sai rai da le. E e, magwi manang ngu ai hpe mung hpan da sai rai ga le. Zaunyi shan krang ngu ai hpe mung hpan da sai le da e. E e dan re maling dinggram de law, u ri u gan ngu ai ni hpe mung hpan da sai rai da le. De a ginding gan ai de mung shayu hkangshan ni mung ngu ai ni hpe hpan da sai rai da le. Maling dinggram wa gaw dai rai tup wa sai rai da le. La-ing gumchying wa gaw dai rai sut nga n rai sai rai da le nga. Ndai gaw jai wa ga ngu ai. Dai na de nsin sin ai kaw na tsun ai, (kabyar yut) ai le i. Oh n htoi htoi hkra ndai mungkan ga kaw hpa baw hpan da ai, hka kata de hpa baw hpan da ai, hkarang ntsa kaw hpa baw hpan da ai, tu ai gaw kawa e hpun e namlaw namlap e. Sha ai baw hkai ningmai e dai hpan da ai. Hto lamu de shagan ya anhte lamu de shagan ngu ai yu yang shagan ngu sha re, shi na shagan hpa baw hpa baw nga ni nga nga ai hku re nga. Shagan kaba ai kaji ai ni, hpa baw shagan nga ndai anhte jinghpaw ni a maumwi gawn ai kaw lawm ai. Dai majaw moi na dai ya anhte hkristan ni maumwi gawn ai shaloi gaw yesu shangai wa na kumla gaw shagan langai pru ai nga i . Yesu shangai na shagan langai mi dai e sinpraw hpaji rawng ai ni shagan langai mi jat wa sai. Hpaji rawng ai masha shing nrai hpara karai kasang langai ngai paw sai nga i. Sinpraw hpaji rawng ai ni gaw hto lamu kaw na shagan e yu dai hku chye ai. Ya anhte mung majoi mi nsin sin jang lamu de mada yu yang, shagan tu ai dai hku sha chye sai, atsawm sha yu yang dai na ndai de tu ai shagan gaw hpawt na de oh ra de tu wa ai. Re jang gaw ndai shagan gaw shi tu ai nga ai shara gara hku re ngu gaw hpaji chye ai ni she chye ai hku re nga. Dai ni hpe yawng ndai jaiwa ga hku gawn ai le i. Jaiwa ga hku gawn ai hpe jaiwa ga nga ai. Re yang gaw anhte ya dai ni hkristan tai wa jang gaw Karai kasang ngu ai wa gaw lamu hpe hpan ai ga hpe hpan ai, jan shata hpe hpan ai, hpun kawa hpe hpan ai, dai hku rawng ai le i. Anhte hkristan ni ntai shi ai nat jaw tai ai shaloi dai n gup hku ya tsun ai hku jaiwa ga dai hku sha tsun ai. Dai majaw bawnu zen ai wa gaw dai jaiwa ga madat la na she chye ai hku re nga. Hpa laika mung garai nnga ai i, jinghpaw ni gaw maumwi nga ai moi ninggaw wa karai kasang laika gam ai shaloi she jinghpaw ni gaw ndai shan hpyi laika hta ka ya ai da law. Dai hpe jinghpaw ni gaw nchye ai majaw wan kaw ju sha kau ai. Kaga amyu ni gaw maisau hta ka la ai majaw n mat ai. Anhte jinghpaw ni gaw shanhpyi kaw ka ya ai shaloi nchye nna shanhpyi dai ju sha kau ra. Dai majaw ndai n gup hte maumwi hkai ai dai sha laika nnga ai i. Dai laika nga na malai she dai ya tsun ai jaiwa ga dumsa ga dai sha, laka ka ai ngu gaw dai gaw bai ndai shada i shakawn ai le. Shada shakawn ai re nga. Jaiwa ngu ai dai gaw maumwi gawn ai. Dai ya tsun ai mungkan ga hpan wa ai lam ni dai maumwi gawn ai. Dai zawn re na anhte jinghpaw ni dai hku nga sa wa ai hta, ya american sasa na ni gaw anhte jinghpaw ni hpe sa yu ai. Jinghpaw ni gaw da myit mung san seng ai. Myit mung ding ai i, lagu sha na masu sha na nnga ai. Myit san seng ai myit ding hpring ai. Masha manang ni hpe manawn masham na manawn na matu mung nnga ai. Hpa nchye ai i, hpa n chye ai hpajin n chye ai dai hku nga. Dai hpe she american sasana sara ni gaw ndai masha ndai ni gaw hpa baw amyu ngu na san hkawm ai da. Sasana sara ni nkau mi hto india ga de sa san hkrup yang ndai gaw singhpaw masha re ngu da. Sasana ni gaw oh de india ga de nga ai singhpaw nga na ka la ai. Ndai ga de bai du sa wa yang jinghpaw bai nga ai da. Jinghpaw nga jang dai hku bai matsing la ai. Le myenni hpe bai sa san jang gaw kachen nga da. Kachen nga hku matsing la. Re yang gaw yawng san yu, singhpaw ngu ai kadai,. Kachen ngu kadai. Jinghpaw ngu ai kadai. Gawn yu yang langai sha rai nga. Aw ndai ni jinghpaw nga ni shanhte hkrai gaw jinghpaw nga la ai. Kaga myen ni gaw kachen ni nga, sasana ni gaw dai ni du hkra anhte e jinghpaw ni e kachin nga ka ai. Kachin nga ndai oh india ga na ni gaw singhpaw nga myen ni gaw nnan na ai gaw jinghpaw nga. Ndai hkrak nga gaw anhte, Kachen ngu ai gaw ndai myen ni shamying kau ai rai nga, hkrak gaw jinghpaw, jinghpaw ngu gaw lachyum bai byeng ga nga, shinggyin masha ngu ai (lu tat dawar). Shinggyin masha. English hku tsun yang (man ) i . Jinghpaw nga ga dai gaw shinggyin masha. Myen retim gala retim miwa retim japan retim yawng jinghpaw, jinghpaw nga dai gaw shinggyin masha dai hku tsun ai jinghpaw ga. Oh nam de hkawm ai shaloi gaw nam de hkawm ai shaloi gaw, aw manang wa nga jang oh ra de jinghpaw langai mi shaga re nga ai. Jinghpaw ngu ai gaw shinggyin masha hpe tsun ai. Dai majaw ndai ya sasana ni chyum laika byang ai gaw, Kachin / jinghpaw ka tawn ai i, dai gaw ya mungkan ting chye ai gaw kachin nga hku chye ai kau ai. Jinghpaw nga gaw anhte hkrai shaga ai, hkrak gaw jinghpaw ngu gaw shinggyin masha dai re ai da.
Origination date 2017-02-01
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0338
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
M. Brang Awng : speaker
DOI 10.4225/72/598893ec07180
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), M. Brang Awng (speaker), 2017. Shinggyim masha nnan lat ai lam (The Kachin genesis). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0338 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/598893ec07180
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0338-A.eaf application/eaf+xml 83.7 KB
KK1-0338-A.mp3 audio/mpeg 28.7 MB 00:31:23.769
KK1-0338-A.wav audio/vnd.wav 1.01 GB 00:31:23.740
3 files -- 1.04 GB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,437 translations are currently available (November 23, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, JP24K03887, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Metadata
RO-Crate Metadata
Comments

Must be logged in to comment


No comments found