Item details
Item ID
KK1-2320
Title Tsa byin wa ai lam (Origin of the liquor)
Description Transcription (La Ring)
Daini anhte lu ai tsa le i e nkam nsham ai ni e bai na tinang a htunghking malu masha tsa gaw anhte a chyanun tsa re ngu nna daini hpa gaw hpa grai chye tsun ma ai le i. Dai hpe e moi tsa ngu ai nnan byin wa yang na e moi salang ni jahta ai maumwi ning nga mi nga ai. Mare langai mi hta.. e gaida jan langai mi nga ai.. da. Gaida jan dai gaw e yi galaw ai. Yi galaw re ten hta e shi gaw nai ni hkai ai dai yi kaw nai ni hkai re ai. Hkai.. rai yang gaw e nai kasha ni rawng wa ya gawt na mahka e shata jahku shata shi hkan ngu ga le. Dai aten hta e nai wa lani hte lani alap si ai da e alap si. Sa yu yang gaw nai sha hkang ai da e. Nai sha hkang.. rai yang gaw "Ga.. ngai dai daram ram ba nna galaw da ai ya dai hpabaw kadai wa ndai hpe sha kau i.." kadai re i ngu shi gyam na matu shi myit lu ai.. da. Myit lu.. rai yang gaw "Ah.. e.. yup sana re" ngu nna yi yup na matu shi gaw sa wa ai da. Sa wa.. rai yang gaw e shi wan wut di nga ai.. da wan yi wa kaw wan wut... di nga yang, e "Hkyen hkyen hkyen hkyen hkyen" nga yi wa makau kaw ya loi hkring hta mung "Hkyen hkyen hkyen hkyen" nga rai yang gaw anhte gaw dai nai kasha ni hpe e, hpyi malu ai hpe e hpyi hkyen ai ngu rai nga. Hpyi malu ai, ya hpyi malu ai nga lang ai le, anhte gaw hkyen ai ngu dai hpe nhtu e arut ai hpe e hkyen ai ngu rai nga. Rai yang gaw "Hkyen hkyen hkyen" nga, ya loi hkring wan dawng rai yang gaw e ndai wa she wan mang maga sa ai hku rai nga wan mang maga "Hpru.." rai di sa ai. Dai gaw hpabaw i ngu yang hkyet kaw ngu ai hkyet kanu e ya nang hkan grai nga ai le i yi galaw yang nga ai hkyet kaw ngu myi gaw bawng bawng re, le maidang de gaw nhtu si zawn rai sen sen re letma mi jan jan daram galu ai, letma mi daram galu ai e nhtu si sumla zawn san ai shi a mai tu nu ai. Dai kaw "Aw... nang re hka i nye a nai kanu, nai shama ya ai humm nang hpe ngai ndat sai, rai sai nang re" ngu nna hkyet kaw ngu dai hpe e rim ai da. Rim nna ndai ya daini gaw "Chyauk pauk" nga ai le i, moi gaw anhte "Shing leng" nga rai nga, shing leng matep ai nga, e ya chyauk pauk nga. Ndai hkyet kaw hpe she dai lahput lahta dai magyi lahput kaw e shing leng matep ai. Shi hpe e nginsup hkra di na lagaw lahkawng yen hpe e shawn di na matep kau ai.. da. Matep da.. rai yang gaw hkyet kaw gaw kawsi, lagaw gaw machyi yang gaw "E.. Dwi dinggai e dat rit lo.., na nai sha ai hpe e ngai tsun na" ngu yang "Um hu ndat ai" "Aw ngai nre law" da "Ngai nre naw na na nai sha ai ngai nre law" "Um hu nang re, nang kaw nhtu si mung lawm dai maidang de, nang re hkyen hkyen hkyen nga nang nai hkyen ai nsen ngai na ai ngai yi wa kaw kade nna yang nang, nang yi wa de pyen shang ai re nang, nang nan re" nga "Ngai nre law" ngu kade.. tsun tawngban tim nhkraw ai.. da. "Nang nre nga yang dai nai sha ai ngai nai sha ai hpe e tsun yu u" ngu nna tsun na hku rai nga hkyet kaw hpe. Rai yang gaw "Ga.. Dwi e ngai nre.., dumsi re.. na nai sha ai gaw yu dumsi she re, ngai nre ngai gaw kaning di sha na ma ngai nre" ngu "Kaja wa i" nga yang "Kaja wa re, yu re" "Dai yang kaning di na ma ndai hpe, ngai kaning di na" ngu yang "Dwi e na shingkyit sumri hte e hkam u, dai yang dai nai sha sa ai yu dumsi lu na re, dan di u" ngu ai da. Rai yang gaw shi gaw sumri tam yu, sumri tam yu nmu yang gaw e gaida nga yang gaw gara kaw na sumri shi nchye rit ai le i, nchye rit.. rai yang she hpang jahtum gaw shi na shingkyit e.. shingkyit la nna dai shingkyit hte e hkam da ai.. da. Shingkyit hte hkam da.. rai yang gaw kaja wa dai dumsi dai lu ai.. da. Lu yang gaw e ga.. dumsi dai lu rai yang gaw koi ..nang dumsi dai gaw e kade shaja tim sumri dai nlu dut ai da. Nlu di nlu di.. rai yang gaw jahtum e gaw shi gaw ndai, e sumri di na ngu makret yang she bai shi gaw shakrat kanu ngu ai shakrat ngu ai le i tsi zawn san ai moi gaw shakrat ngu grai nga rai nga e shakrep nre shakrat ngu dai tsi zawn zawn san ai dai palawng, palawng hkan, ndai kanu hpe she wawk da, koi matsat matsat wa grai.. matsat nna dai kaw shi gaw asum hkam nna "E.. si tim kaning ndi sai ngai sumri gaw ndi sana" nga na nga ai da. Rai yang gaw a jahpawt sa yu yang gaw ndai yup dumsi wa she dung di nga rai yang gaw "Gai.. nang i ngai na nai sha ai" "E re lo ngai grai kaw si nna sha ai re.. dai majaw raitim ngai hpe hkyam sa jaw rit, ngai asak hpe hkum hkra ya mi" ngu da.

"Gai.. hpami raitim naw she hkyamsa jaw rit asak hpe gaw hkum hkra ya mi.." ngu alang lang tawngban, nhkraw ai da. "Hpami raitim nye nai shabai ya rit" ngu e shabai ya na gaw shi mung sha kau ai nga yang dai shi a nai pawt shabai na gaw nloi sai gaw. Rai yang gaw e "Dwi e.. nang grai.. ba yang lu na matu asak matut lu na matu tsi hkrung tsi nan ngu ai ngai nang hpe e jaw na. Dai majaw ngai hpe e asak hkyam sa jaw rit" ngu rai yang gaw "Gai.. hpabaw tsi hkrung tsi nan, kaning di ai baw" ngu nna tsun na hku rai nga. Tsun.. rai yang gaw "E.. hpami raitim nye a hkang kaw dai hku dingyang.. sha i kachyi sha i dai hku hkang nga ai, ndai kaw e nang atsawm sha hkan u. Ngai e makret da ai hpunru dai ni hpe e yawng hpe la u, ngai hpunlap ni lau di tawn da ai i hpunlap ning re lau re ndai ni hpe ma yawng nang e di mahkawng la u. Di mahkawng la nna dai hpe e dai hpe e jahkraw nna htu nna nang shat ndai shadu nna ndai tsi dai hpe e tsi hpe e mun u ngu" mun u ngu .."Dai hku di u" ngu mun u nga gaw loi loi sharam bang u nga ga rai nga. Rai yang gaw "Dai hku di u rai yang nang grai.. ba yang lu mai ai dwi sau ai namchyim ba hkoi ai namchyim nang hkam la na re" ngu nna yu dumsi e tsun ai da. Yu dumsi e dai hku tsun yang gaw "Aw.. dai rai yang gaw nang hpe ngai hkyam sa jaw na, mai sa" ngu ai da. Rai yang gaw "Ga dai gaw shateng u lu yaw" ngu na hku nga. "E mai sa nye asak she lawt na rai yang gaw shateng na" ngu nna dai yu hpe e atsawm sha hpyan nna dat dat ai da. Dat dat nna shi a u hkang ngu ai shi a lam hku dai hpawmi jan gaw sa.. nna shi makret da ai hpunru ni la, shi galau ai hpunlap ni la di nna ya daini ya chyawm gaw miwa tsi lang ai le i ya. Moi gaw anhte Jinghpaw myu sha ni dai yu dumsi e tsun ai hpunru hpunlap ni la nna tsi, tsa tsi di htu nna tsa tsi shatai ai rai nga. Dai ndai kaw na tsa ngu ai lu la ai.. nga nna tsun ai. Dai she ya du hkra dai a masat masa ngu na gaw hkyet kaw ngu ai ndai lahput kaw e hku hku ai. Ndai gaw gaida jan e matep da ai shing leng matep ai e chyauk pauk kaw e bang ai masat dingsat re da. Bai na yu dumsi ya du hkra shi gaw sumri hpe e ndi ai. Shi a lagaw hpe e makret nna shi a lagaw hpe e di kau nna hprawng ai. Ndai gaw dai shakrat kanu kawa ai matsat ai masat dingsat daini du hkra masat dingsat yu gaw, yu dumsi gaw dai sumri hpe nmakret ai, kaga yu ni gaw sumri makret nna hprawng ai. Rai nga yang yu dumsi, kadu ngu ai dai ni gaw ndai shi na lagaw hpe e makret nna hprawng ai hku re, sumri hpe gaw ndi ai hku re. Dai majaw tsa a ningpawt ninghpang hpe e yu ga nga yang dai gaida jan a shingkyet kaw na shakrat kanu kawa ai dai kaw e lu la ai tsi re majaw.. ya daini anhte Hkristan tai ai ni gaw e yuk jahtuk ngu gaw matsat shabat kaw na byin wa ai tsa, gaida jang shingkyet ngu ai shingkyit ngu ai dai shakrat kanu kawa ai ngu gaw dai nlu nsha mai ai, matsat shabat yuk jahtuk, yuk ai malu masha, shi lu yang nhkrak ai nkaja ai nga labau kaw e dai hku na lu ai hku re. Dai majaw daini du hkra dai moi lai wa sai ten hta gaw tsa lang ai ratim daini anhte Hkristan ya na prat hta gaw tsa ngu dai hpe dai lam ni hpe e chye nna nkaja ai ngu chye ai le i. Dai majaw ya gaw nau nlang ai le. Dai majaw tsa a labau gaw ndai shakrat kanu kawa ai kaw na hpang ai nga ai dai maumwi dan nga mi na ai hku re.
Origination date 2019-01-29
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/2320
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
Gareng Laga Kung Hpan : speaker
DOI 10.26278/5fa17826163cb
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Gareng Laga Kung Hpan (speaker), 2019. Tsa byin wa ai lam (Origin of the liquor). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-2320 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa17826163cb
Content Files (6)
Filename Type File size Duration File access
KK1-2320-A.eaf application/eaf+xml 18.9 KB
KK1-2320-A.mp3 audio/mpeg 6.82 MB 00:07:27.67
KK1-2320-A.wav audio/vnd.wav 246 MB 00:07:27.38
KK1-2320-B.eaf application/eaf+xml 14.1 KB
KK1-2320-B.mp3 audio/mpeg 4.32 MB 00:04:43.19
KK1-2320-B.wav audio/vnd.wav 155 MB 00:04:43.2
6 files -- 412 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 6

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found