| Description |
Transcription (Htu Bu)
Sharaw hpe gaw shanhte grai hkrit ai. Hkrak nga yang gaw n ra ai kaw hkrit ai. Nat lawm ai shi hpe n mai adawk ai. Mu, Sharaw hpe maren di da ai. Mu grai ngoi wa jang mung shanhte grai hkrit ai. "E... hpa n ra u ga law.. makawp maga la rit law.. ngai hpe hkum di law.. nang hpe hkungga ai law.." nga mu hpe hkrit ai. Sharaw hpe mung dai hku hkrit ai. Sharaw gaw anhte Jinghpaw ni nga hkrat wa ai lamu ga ginra de Sharaw grai nga ai. Sharaw, Sharaw hta yaw, Rawng Teng, Rawng Ba ndai ntsa lam lahkawng. Rawng Ba ngu ai gaw grai kaba ai le i. Rawng Teng ngu ai gaw 'Chyatit' rai nga ai le Myen hku gaw. English hku gaw hpa rai kun? Hpun ntsa e mung lung lu ai. Loi kaji re, grai n kaja ai. Dai Sharaw lahkawng. Dai Sharaw hpe gaw Jinghpaw ni gaw kalang lang gaw gap ai, gwi ai ni gaw sinat hte gap ai. Gap ai pyi gaw ga shadawn kalang lang Sharaw wa dumsu rai rai, bai nam rai rai garawt sha sai. Kalang ta shi n ma ai. Shan tawn da ai dai hpe she hpunru sumri grai ngang ai hte hpun pawt kaw gyit da ai. Gyit na she htaw ntsa kaw na hkap ai. Hkap na gap ai. Dai kalang lang gaw dai kaw si ai nga gap la lu ai. Rai yang she shanhte gaw Sharaw gap tawn na kawng shaw la, hpyi gawng la, nra hpe reng ai baw ma n shadu ai. Shan ma ndai Jinghpaw ni gaw Jinghpaw gaw madang tsaw ai gaw shan yawng yawng n sha ai yaw. Sharaw shan ma n sha ai. Raitim ra ai ni sha lu ai. Kadai n daru ai. Ra ai ni sha lu ai. Raitim majority hku gaw n sha ai. Sharaw sha ai baw n re, n kaja ai. Raitim sha ai ni tsun yang grai mu ai nga. Shi gaw shan sha ai re majaw shi a shan ma grai mu ai da. Raitim n sha ai. Nye prat hta Sharaw grai.. kaba ai lahkawng lu sai, anhte mare kaw. Dai shan n sha ai. Hpyi gawng, kawng krau la. Kawng mung daini na zawn manu grai dan ai baw n shadu ai. Moi gaw Sharaw kawng grai nga ai, nhtu n'ga kaw shakap ai. Daini gaw manu grai dan sai gaw. Daini ngai Sharaw kawng a lam hkaja sai. Sharaw shi a weight 80 ram, joi 80 ram rawng ai galu de pe 4 jan, tsaw de pe 3 ram re Sharaw kawng rai jang daini gaw san 10 du hkra lu ai gaw dut jang. Dai Sharaw kawng hpe she ya ngai hkaja yu yang, ndai hpe nang shi hpe wukam kaw na lawk di la na she 'Shwe kut' nang e 'Shwe kut' di she gali, mahkawn hkawn ai ni 'Yuk shin, myin tame, myin ta' polular byin ai ni gali ai hku rai nga. Nanhte Japan hkan e nga na re. Ndai Southeast Asia, Thai, Indonesia, Malaysia, ndai hkan na ni dai fashion re gaw manu grai dan ai. Daini manu grai dan ai. Jinghpaw ni gaw nang kaw shakap ai gaw. Shakap, ning nhtu n'ga hkan shakap ai. Grai nga ai law moi gaw Sharaw gaw, shanhte mung hkrit let raitim nkau mi gap ai. Nkau mi shi chyu oh nam de si taw ai kawng ni mung nga ai. Sharaw kawng ni grai nga ai. Reng ai baw n shadu ai. Anhte pyi lu ai. Raitim hpa zawn n nawn, dai hku manang hpe ya kau. Ya gaw grai reng sai gaw. Rai yang she ndai anhte Jinghpaw ni nga hkrat wa ai Mali Nmai Wa Lawng, Sumpra bum, Njang Yang areas ngu ga, grai nga ai gaw Sharaw. Shi gaw ndai shani rai jang gaw nam de shang ai le i. Shana gaw mare hkan nga hkawm ai. Nta makau hkan e sa di na ndai wa ni atsawm n rawng jang garawt sha kau ai, wa mat ai. Rai na she dumsa nga, nga wuloi hpe gaw nau n dang ai. Ndai dumsu hpe gaw kaji kaba yawng grai roi sha ai. Anhte kahtawng hta grau na ndai lanam ta hta gaw shata mi hta yawm htum 3 lang garawt ai. Anhte mare kaw na hpe ngai tsun na. Kaga mare na maren sha re tim anhte na mare. Anhte mare gaw pa de mile 2 rai pa ai. Aw, galu de le, sinpraw sinna mile 2 ram re. Ndai de gaw mile mi n du ai. Ndai hku galu re rai yang. Shana ohh.. shara mi kaw sinat kapaw ai, sinat gaw lu ai Jinghpaw ni. Ngai paw pru wa ai shaloi, sinat lang ai. Dai gaw ndai Myen hte English ni gasat hkat ai yang English ni lang sa ai le. Wan yam bang na gap ai. Yam, powder, Gun powder hte (Myen ga) E dai baw ndai majan kaw na India kaw na lu la ai, sinat grai nga ai. Miwa kaw na ma la ai. Sinat, dai wan yam sinat. Kahtawng langai mi kaw gaw anhte ga e gaw 10 jan nga ai. Anhte nta e pyi 3 nga ai. Kalang ta n re, langai bai mari mari rai yang, 3 lang sai. Rai yang she dai dumsu ni gaw Sharaw kawa dat ai hte rau "Ngaw...." dai hku nsen shangoi ai n si shi yang Dai na ai hte rau gaw sinat kapaw, jahtau, marawn, wan nhtawng hte kabai bun. Shaloi gaw, raitim shi naw garawt wa lu. Kalang lang gaw tat kau da ai. Tat tim shi makret jang gaw nkau mi gaw dai Sharaw e makret kau da ai hpe sha ai. Nkau mi gaw n sha ai. Nye wa kachyi mung n ra ai. "Nang e hkum la wa! Hkum sha!" nga raitim anhte ma ni gaw sha ai gaw. Dai makret da ai sha ai, Sharaw a ngam. Raitim masha, Jinghpaw ni hta na, 30% gaw n sha ai. Ndai ma ni i, pau na sha ai ni gaw sha ai. E, shi garawt mat wa. Kalang lang dai sinat ni gap jang tawn kau da ai. Rai na shi makret da na hkrung ai n nga ai. Makret sai kaw na gaw si mat ai sha re. Shi nan ndai Labu lawm sam ai. Dusat tsi ai lam ma n nga ai. Si wa ai sha re. E, Sharaw gaw dai hku re. Masha ma sha ai. Dai, Jinghpaw ni gaw Mu achye ai, Sharaw e sha ai ngu ai hpe grai.. hkrit ai. Raitim Mu achye ai nga n na yu ai. Ngai n nga ai htaw lahta daw de Mu achye ai ngu tsep kawp n nga ai. Matsa ai shaloi gaw tsun ma ai. "Nang, Mu achye u ga!" dai hku gaw tsun ai raitim Mu achye ai n nga ai. Sharaw e hta sha ai gaw grai nga ai. Ya ngai matsing ai hkrai 50 a na n ga ai. Sumhpawng Hkawn ngu ai mahkawn jan langai hpe Sharaw sha kau ai. Dai hpang Laigang Gawng ngu ai la15 ning, 20 ning daram la kasha langai hpe ma sha kau ai anhte mare kaw. Dingrim Gum Tseng ngu ai 7 ning la kasha hpe ma sha kau ai, anhte mare kaw. Dai kawn na, Adan Lana ga kaw sha ai. Ninggyi ga kaw sha ai. Rai yang she, Shadan Jung ga kaw sha ai. Dai kawn na, Sana ga kaw sha ai. Dai kawn na, Gwi Wang ga kaw sha ai. Dai kawn, Sumhka ga kaw sha ai. Dai kaw na, Dingdung Yang kaw sha ai. Kadaw ga kaw sha ai. Yawng yawng 21 ram ngai matsing sai Sharaw hta sha ai. Shi gaw kalang shara, 2, 3, kaw gaw lahkawng hkawng kawa ai. Langai hpe kawa ai nga je la sa dai ai wa hpe bai kawa ai. E Sharaw gaw dai hku re, re she Jinghpaw ni gaw dai Sharaw sha ai ngu ai hpe grai hkrit, grai hkrit, Mu hte maren hkrit. Kaja nga yang gaw dusat sha re. Ninghkap ma ai. Dai hpe n chye na ma ai. Shanhte n chye na ma ai. "Ninghkap mai ai baw amyu n re, hkum shala mu." Yi sa ai le, sara. Yi sa yang 1, 2 n re, mare ting sa ai. Dai majaw yi hkyen ai shaloi mare ting yin wa ngu ai compound shara galaw da ai. Marai mi shara mi rai kapyik kapawk n galaw ai. Rai yang she, yi wa yi sa rai yang gaw ndai gwi gaw galoi mung hkan ai. Shinggyim masha kaw hkan ai. Dai gwi ni gaw dum ai. Sharaw ni sai i, ngai ai kaw na gaw gwi ni lagaw lapan hkan sa wa nang de n re. Dai shaloi gaw marawn ai yawng, "Sharaw law! Sharaw law!" ngu jang Ndai Sharaw gaw nam kata kaw na le.. masha ni sa wa galoi mung yu nga. Hkrak ya ngai sumlik yu yang. Ohh shara mi kaw na yu ai. Raitim shi ndai laknak lang ai, shi hkrit ai nga ai. Ndai hkum kaman rai jang sa ai. Laknak lang jang shi hkrit ai. Dai majaw moi na ni gaw salang ni gaw yawng nri lang ai gaw. Dai majaw dan re lam hkawm ai nri lang, sinat lang ai ni hpe n kawa ai. N dum n mai rai na oh nai htu sha nam de le, dan re ni hpe sa kawa sha ai. Langai sha rai na shingtai ni hpe kawa ai. Shi a kying grai pa ai. Shi kaw hkra na grai hkrit ai shi. Kalang mi 52, 1951 ram hkan rai ang ai. Nam sha 2, ohh gat sa ai. Miwa ni gat dut ai de gat sa ai. Lahkawng na yup ra ai shanhte lamu ga grai tsan ai. Htaw, Shingbwi ga ngu ai kaw na Mali hka kau kaw na Miwa hkran de rai sa mari ai. Shan gaw jawng mari wa ai. Shan lahkawng oh Hpum Ya ngu ai kaw Sharaw e shan hpe hta sha maw sai. Shi gaw shawng shingtawt ai yaw ga kawn hkre n re Sharaw gaw, ndai hku shama ai gaw. Shan hpe "Wwii" shingtawt ai, shan hkrit na shan lang ai jawng hte "Wutt" di she jawng wa "Hpuk!" ngan rai jang Sharaw dai hprawng mat wa. Num sha lahkawng Shingbwi bu ni. Rai yang she Nbau Bum Manau Naw ngu ai la, la kaja shi hkau na de sa wa ai. Nhtu lang, sinat hpye lam lahta hkan shi hpe kalang ta shingtawt ai. Nang i, nhtu "Hkret!", nhtu ngu hte gaw hprawng mat wa ai. Dai majaw dai Sharaw ngu gaw ninghkap yang lu ai. Raitim Jinghpaw n ninghkap ai. Ndai ninghkap ai baw n re. Shi gaw mana maka n'gun rawng ai baw amyu re ngu ai hku. Myen hku tsun ga nga yang gaw (Myen ga). Hkrit n ra ai. Ninghkap ra ai wa, n ninghkap ai, hkrit ai. Kalang lang mana maka share dum ai ni she sinat di dai dumsu nga sha ai kaw e ngam hpe gyit da na she htaw ntsa kawn, ngai hpyi 2 lang hkap yu sai. 2 lang hkap ai, 56 hta May shata hta kalang hkap yu sai.56 n re 53 May shata hta. 56 n re 53 May shata hta. E dai anhte a lauban, ndai wa a kawa rai nga. Ya dai nta kaw nga ai a kawa shi gaw lauban, gat dut ai re. Shi dumsu wa Sharaw e garawt sha ya. Shana de garawt ai lu, May shata garawt a. Anhte ma ni gawdin htawng chyai nga yang she la langai wa "Le! ya dumsu Sharaw e garawt sai law..." nga anhte hkan sai gaw, anhte grai garu sa wa yang tawn kau da ai. Tawn kau da, shi n sha lu ai. Raitim nang hkan hkang hkang sai. Dai kaw tawn da ai, "Daina hkap gaw." ngu hpun ru hte hkrak, ndai kaw pe 100 jan re hpun kaw tsaw de pe 15 ram re kaw pinra gap kau. Pinra gap nna she, sinat 2 tawn da ya ai. 'Dat mi 3 htu' kalang ta nsen na ai hte shi gaw sumri hte grai ngang hkra di da sai gaw. Re gaw shi gang yang na na rai nga. Re gaw ndai sinat pyong 2 re kaw 'Dat mi' hte ning di lang Dai wan nan dat ai hte rau shi yu na ra ai da. Shi dai wan hpe yu na, shaloi gaw shi mi gaw atsit re mu ai le. Dai kaw gap dat, atsawm gap. Ndai yam tawng 2 ram hpe kalang ta hkum ahkye. Shawng hpang di yaw nga ai le. Kalang ta rai yang sinat hten ai nga ai le. Rai jang gaw mai ai. Rai yang she, Sinat kaga langai bai naw tawn da ya ai. Kapaw na mayu, (Myen ga). Rai yang she manang wa gaw nang kaw hpang kawn she kanau la ai le dai wa. Rai yang she manang wa gaw nang kaw, an hkap ai gaw. Hkap.. shanhte gaw galaw galaw ngai gaw ngai hpe shangun na n shadu ai. "Nang sin u, nang sin u." nga, "Mai ai." sin sai. Rai yang gaw na yi ma n lawm ai le, hkying 2 jan rai na masa nga ai, nsin sin ai. Dai she, dai nga ai ang de U ngoi wa ai. (Myen ga) "Parit Parut, Parut, Parut, Parut" U ngoi wa sai. Ngoi wa ai shaloi dai 2 gaw yup nga ai. [yup gawk nsen] Rai jang she ngai gaw dai U shaga wa jang she Shi hpe "buk buk buk" di ai le. Dai she shi gaw Sharaw dai shadu na she "Hpa re ta? Hpa re ta?" shi shaga wa jang she "Kak!" nga nsen ngoi wa ai. Hprawng mat wa sai. Hprawng mat wa yang she an gaw dai sinat shajan dai kapaw dai kaw, kapaw, sinat kapaw, loi hkring nta na ni sa wa na ra ai. "Hpa baw byin ai? Hpa baw byin ai?" "Hprawng mat sai law." E dai hku kalang gaw galaw yu sai. Kalang gaw ngai sa na ngu she manang yan lahkawng sa ai. Bai nam langai mi garawt sha ai, Jahpawt manap e. Garawt sha sai law.. Shana gaw rawng da ai le, jahpawt dat ai, garawt sha ai. Hkan yu yang htaw.. kaw mu sai. Shan hpun kaw lung na, bai nam hpe gyit tawn na hkap ai. Nlang Gam ngu ai hte Jahtawng La ngu ai re. Nlang Gam gaw shawng kaw, Jahtawng La hpang e sinat htaw Nlang Gam a nhku daw sinat hte. Sharaw dai sa wa ai da. Shi gaw ding ding n sa wa ai. Ning.. dai bai nam nga ai shara shinggrup ai. Shinggrup, ntsa de n chye yu ai, Sharaw dai. Le.. ga de chyu, mai hpe mung dai shi sha na de sa sai kaw na mai hpe mung ga de garawt da ai. Ntsa de n sharawt ai. Ga.. de chyu mada hkrai mada. Shan gaw kayin nga goi man yawng ai na nau n tsan ai. (Myen ga) ndai kaw wa hkra ai le. Shani chyingtung e gap ai. Re majaw dai maga Sharaw grai nga ai. Shana rai jang mare de shi kam ai hku wam ai. Shi kam ai hku, npu kaw wa n shadang yang garawt sha. Dumsu garawt sha. Raitim masha hpe gaw, masha hpe gaw dusat daram gaw n gyam ai. Hpa majaw kun gaw n chye ai. HKrit ai kun gaw n chye ai. Raitim nye prat hta marai 20 ram sha sai law, Sharaw. Dai majaw Jinghpaw ni a matu gaw Sharaw gaw grai dingbai dingna nga ai. Mu gaw hkrit tim achye wa ai n nga ai. Mani tsun ai achye jang nat jaw ya ai le i. Sharaw gaw kaja wa dingbai dingna grai jaw ai. Bai nam ni, gwi gaw grai nying ai manam ai re majaw dai pyi kalang lang hta sha ai, Sharaw ni. Sharaw gaw dai anhte nga ai de gaw amyu 2 nga ai. Dai kaba ai baw hte kaji ai. Grai hkrit ai Sharaw gaw anhte bum ga na villages le bum ga kahtawng ningchyawng hkan madung hpyen re Sharaw. Shinggyim masha shada gaw lagut ma n nga ai. Hpa n nga ai, hpyen hpung ma n nga ai, dai Sharaw rai sai. Lapu mung anhte nga ai de ningtuk grai ja ai lapu nau n nga ai. Lapu ma nau n hkrit ra ai. Kalang lang gaw kawa ai le raitim Sharaw hpe gaw grai hkrit ai. Ma ni hpe pyi, "Sharaw nga ai law hkum sa u law." Hkrak nga yang ngai gaw grai Karai Kasang makawp maga ai hku re. Sharaw e hta sha na chance grai nga ai. Ngai chyu nam hkan wam ai, ma yang. Le, nam de nga hkwi hkawm ngai chyu ma wam ai. Asak 10 ning, 9 ning, 7 ning hkan. Ya she hkrit ai. Ya she hkrit ai, ngai chyu oh nam de, 11, 12 kaw na sinat lang ai shana de U doi ai ngu ai 11, 12 kaw na sinat lang ai shana de U doi ai ngu ai hkying 5, 6 grau na gaw November, December, January. Dai kaw U ni nga manu shara ga hkan, hkang hkang ai nam de, e dai. Mare kaw na sa na ning shara mi kaw du yang she, shana de hkying 5, 6 lapran kaw shanhte lung ai ntsa de. "Pri ri ri ri" dai nsen na ai, "Pri ri ri ri" Loi hkring loi mi mam mam, mada gaw mu re shaloi mayun sa wa. Mayun, ning.. di yu. Htaw.. lamu de shatai na yu, mu sai gaw htaw.. lamu dai kaw gap jahkrat dai shana de. Kalang lang gaw ndai U gan ngu ai 'Thaw Chyet' ni gaw grai zai ai gaw. Grai lawan ai. Dai ni gaw htaw ra kaw lung sai nga mu tim, sa ai hte hprawng ai. Dai rai jang matsing da na jahpawt manap mi.. sa sin ai. Mi nsin hta ndai kaw re ngu sa sin rai, jahpawt gaw shanhte U ni gaw yup nga ai kaw na kalang ta nsin lu ai. Kalang ta hkrat wa jang lagaw ni tsu ai majaw dai majaw ndai Sha Lawm ngu ai Hkan ni dai sin hta sha chye ai. Kajawng dat na she oh hkrat ai wa she yawng tsu taw ai gaw. Shi gaw, ning rai yup ai re gaw i. Ning singkawng rai yup ai rai yang she yawng tsu taw yang she shi gaw kalang ta nsen lu ai. Re yang she, jahpawt gaw dai grai zai ai U gaw jahpawt manap mi.. sa na she sin da ai gaw nsin e. Htaw ra kaw re.., n'htoi htoi wa re U dai wa shi ning, ning.. shingkaw ning, dai kaw she gap jahkrat ai jahpawt manap. Dai gaw nam u hpe "Doi ai" ngu Jinghpaw ni. "U doi ai" ngu ai. Dai u gap sha na matu. E dai zawn rai sinat lang, raitim Sharaw gaw galoi mung maja ai. Raitim, Sharaw e hkrit ai gaw ndai sinat re. Nsen ngoi wa jang shi hkrit ai. Dai majaw sinat lang ai ni gaw n hkrit ai. Sinat lang ai ni gaw galoi, sinat lang ai ni hpe hta sha ai nga n na ai. Shi gaw chye ai. Oh yu nga ai. E dai hku re Sharaw a lam gaw. Sharaw, dai she ya mau hpa gaw, ndai Shanglawt ni hte Myen gasat ai kaw na langai pa n nga mat ai. Kanang yawng wa ai n chye sai. N nga sai, ya oh.. ndai Danai hka hku i, ndai Hku Gawng lahta, Putao de ndai lapran de she loi nga sai da. Nang kaw gaw n nga sai. Magwi ma n nga ai, Mali Nmai Wa Lawng e, Magwi n nga ai. E, Sharaw gaw dai hku re. Sharaw hte nat gaw seng ai i? Sharaw hte nat gaw loi mi seng ai masa nga ai. Nat jawng ai Sharaw, nga ai Sharaw hte gaw. Nat shalaw ai. "Shalaw ai" ngu ai gaw nat 'pu' ai le Sharaw hta dai hpe e shalaw ai ngu ai. Nga ai, nat myihtoi ni mung shanhte nan tsun ai. Ngai, Sharaw jawn na nanhte hpe yu na nga myihtoi ni nga ai. Nat hte gaw loi mi. Sharaw masha byin ai lam gaw nga ai i? Dai gaw ndai hku re dai gaw. Jinghpaw ni ma rai mi re dai. Naga ni Sharaw tai chye ai ngu nga ai. Jinghpaw ni gaw n tai ai. Naga ni Sharaw tai ai ngu gaw ya ya ndai Englisha prat du hkra Myen hku tsun ga nga yang gaw, [n mai byin ai hpe tsun ai. Naga mi raitim n byin ai. N'gup re. Nanhte Japan ni ma tsun gaw tsun tim dai n kam ai majoi tsun ai she re maumwi. Masha kaw na Sharaw gaw n byin ai ya anhte science. Raitim n'gup e gaw n chye ai ni gaw kaja wa hkrit ai. Dai Sharaw ni na ningteng ngu ai i, dai leopard le, dai ni nga ai. Ndai ni kalang lang nta de shang wa ai re lu bum hkan e. Grai hkrit ra ai. Ndai hpe gaw shanhte gaw Chyangga, Sharaw Chyangga ngu ai. Hkang kaw na byin ai re. Dai grai hkrit ai. Kalang mi Njung La ngu ai la wa e Hkang num langai woi wa ai. Naga num woi wa ai le. Dai wa Sharaw tai chye ai law ngun yawng hkrit, yawng hkrit. Shanhte gaw man ka da ai mu i. Chin ni gaw nang kaw ka ai. Dai, Myen kaw law. Myen ni shanhte ra ai mahkawn tsawm ai hpe la mat mat re majaw, nsam galai da ai re da. Ndai Myen ni gaw ka-ang kaw nga ai ni gaw ndai makau na ni hpe dang sha ai gaw. Anhte Jinghpaw hpe chyawm gaw nang grai tsan ai majaw n dang sha ai. Hkang ni, Sam ni hpe grai dang sha ai gaw. Mon ni Rakhaing hpe grai dang sha ai gaw. Rai yang she Hkang ni hpe mung Mon ni gaw shanhte () nau roi ai majaw she nsam n tsawm u ga ngu ka ai re nga ai kaw na ka ai e dai wa bum ga de woi wa ai le. "E... Sharaw tai chye ai le. Sharaw tai ai law, Sharaw tai." Hpang de gaw shi mung n madat kam na bai sa kau ai. Dai majaw Sharaw tai ai ngu ai gaw kaja wa Jinghpaw ni hta n byin ai. Raitim mung ndai n chye ai masha ni hkrak kam ai. Grai hkrit ai Sharaw tai chye ai masha nga ai ngu kam na hkrit ai. N chye myit ma ai. Myit hta e n chye ai. Anhte zawn re sumru yu ai ni gaw kadai n kam ai. Raitim Myen hku rai yang gaw 'Asu' nga ai. Shanhte dai hku kam ai masha nga ai, hpa n chye ai ni. E dai hku rai sai. |
