Previous item Next item
Item details
Item ID
KK1-0719
(Collection Details)
Title Latma ram law ai ma a lam (The child small like a finger)
Description Transcription (La Ring)
Ya ngai tsun na maumwi ga baw gaw ndai yungnu ram law ai ma kasha gaw ya du hkra ga de ga kata de rawng mat na ga kasha tai mat ai ngu ai lam hpe tsun dan na re. Moi shawng e da mare langai mi kaw da ndai madu jan madu la shan la lahkawng gaw dai htinggaw langai mi nga ai da. Shan la hkawng gaw ja gumhpraw gaw grai lu ai da raitim mung da ma nlu hkraw ai da. Ma nlu hkraw masha ni gaw shan lahkawng na hta hpang e she dinghku de tim ma law law lu na nga pyaw ai da. Shan lahkawng gaw ma nlu hkraw ai da. Ma nlu hkraw na she masha ni gaw shanhte hpe sa tsun ai da. "Nan la hkawng ma nlu hkraw yang dai hku na hpun langai mi nga ai da hpun kaba lagat hpun kaba nga ai da. Dai lagat hpun kaw e kyu sa hpyi mu nat ni hpe dai kaw na nat hpe sa hpyi mu" ngu na tsun ai shaloi shan hkawng gaw da kaja sha u ni sat la na dai hpun kaw sa naw na dai hku na sa hpyi ai da. Sa hpyi yang she "An hkawng ma ra ai an hkawng hpe ma shaman ya rit" ngu na tsun ai da. Dai hku tsun yang e dai hku tsun ai hte she dai nat dai shan hkawng hpe shaman ya na ma gaw kaba ai da. Raitim mung madu jan she kalang ta she wa na shan lahkawng dai tsun ngut na wa sai. Nta kaw du ai hte she da madu jan she "Yi na wa e ma gaw grai ra ai da raitim ma shangai yang da ma grai kaba yang si mat mat masha ni tsun ai ma nau kaba jang gaw nlu makan na i dai hku na si mat ai ndang si mat ai law law nga ai. Ngai gaw dai hku re grai hkrit ai dai majaw ngai ma grai kaba ai n-gwi shangai ai law" ngu na tsun ai da. Rai jang gaw madu wa gaw madu jan hpe grai tsawra ai majaw "E nang n-gwi shangai jang gaw ma kaji ai hpyi la ga le. Ma kaji jang gaw nang ma shangai yang ma aloi she hpa nra ai" ngu jang hpang shani bai dai hpun de bai sa na bai sa hpyi ai da. "An hkawng hpe shaman ya na ma gaw ma kaji ai rai u ga" ngu tsun ai da. "Ma kaji ai she shangai u ga ma kaji ai ra ai" ngu sa hpyi ai da. Sa hpyi ai shaloi she da sa hpyi na bai wa yang she kaja sha wa ai shaloi she kade nna yang da shan lahkawng gaw ma gun ma lu wa ai da. Ama lu wa ai shaloi she ma kan wa shata sanit shata matsat raitim mung ma kan gaw nkaba hkraw ai da. Nnan na zawn rai nan nan sha re ai da. Masha ni gaw "Nan hkawng ma gun ai gaw re i" nga jang "Re ai ma gun ai kaja re ai e madawn ni ma grai madawn ai kaja ma gun ai" dai hku tsun ai da. Rai jang gaw masha ni nkam ai da raitim mung kaja wa shangai wa ai da. Shangai wa ai shaloi gaw ma wa ndai letma kasha ram she re ma kachyi sha law ai makan mung nmakan ra ai da shi gaw kan hta amyu mi sha nga ai hte wa shi na shi shangai wa na ten she le rai na dai hku nan shangai mat ai da. Yungnu kasha zawn san ai ma kasha shangai ai da. Shangai rai yang she shan lahkawng gaw grai mau ai da. Mau ai dai ma gaw kabu kaw tsap taw na hku nga. Labu kaw tsap taw yang "Ndai an hkawng na ma rai nga le" ngu na she pawn la ai da. Kawa gaw shi na ta lahpan kaw bang na she "Yi an hkawng na kasha rai sai rai nga ai rai sai le ndai raitim bau la saga. An hkawng ma grai ra ai gaw ma nlu hkraw ai i e ndai wa gaw an hkawng na kasha rai sai" ngu na tsun ai da. "An hkawng na kasha rai sai dai majaw shi hpe sha bau la shaprat la ga" ngu na shi hpe jaw sha ai da dai letma mi daram sha re ai da. Dai hku na she raitim mung letma mi sha raitim shan hkawng ma dai kaba wa ai da. E ma dai kaba hkrai kaba wa na she asak shi lahkawng ning du ai da. Asak shi lahkawng ni du ai shaloi she da manang hte bawlone htawng ginsup ai da. Ginsup shi manang ma masum lu ai da. Ginsup rai yang she shi manang nkau mi ning hku tsun ai da "Yi letma kasha nang le grai kaji ai nang hpe bawlone htawng tim mung anhte ni nang hpe e kabye kau tim nang gaw si mat na sha re ai. Anhte nang hte nkam ginsup ai nang si wa ai" nga dai hku tsun yang shi gaw grai myit kaji ai da. Anhte gaw kaba ai nang gaw hpa na nkaba ai rai" ngu na shi gaw grai myit kaji na shi dai kaw nkam nga na kanu yan kawa hpe wa tsun ai da. "Anu yan awa e ngai ndai mare kaw nkam nga sai. Masha ni gaw ngai hpe grai yu kaji ai dai majaw ngai laga mare de sa na ngai ja gumhpraw sa tam mayu ai" ngu tsun ai da. Ja gumhpraw sa tam mayu ai nga yang kanu yan kawa gaw nja ai da. "Nang hpe anu yan awa hkru hkru kat kat lu jaw sha ai ja gumhpraw ma lu ai raitim nang hpa na ndai kaw nkam nga ai rai" ngu yang "Masha ni ngai hpe grai tsun ai ngai dai majaw ndai kaw nkam nga ai. Ngai wo laga mare de sa na ja gumhpraw sa tam na ahkang jaw rit" ngu hkang nau hpyi ai majaw kanu yen kawa shi hpe matsan dum tsawra di na "E dan nga yang gaw mai ai sa u raitim nang aten du jang gaw nu yen wa kaw bai wa yaw" ngu na tsun ai da. "E mai ai" nga na kawa gaw shi hpe shaga la na she tsun ai da. "Ma e nang hpe ndai wa gaw kumhpa jaw dat ai re yaw. Ma na matu ra na re" ngu she samyit langai mi ma shat ban steel shat ban langai mi ma jaw dat ai da. Samyit hte steel shat ban jaw dat na shi gaw dai gun mat wa ai da. Dai gun mat wa na shi manang ni hpe mung "Ngai grai lauban ai ngai mying grai kaba ai masha langai mi byin ai shani ngai ndai mare de bai wa na yaw" ngu na tsun ai da. Tsun da jang she shi manang ni gaw nkau mi gaw kaja ai ni gaw "E le nang dai shaloi bai wa rit yaw anhte hpe bai hkum malap yaw" ngu ni tsun ai da. Nkau mi gaw "Nang me nang dai hku mying grai kaba ai masha byin na nre nang gaw kade nna jang si mat na ra ai nang hpe masha ni kadai ma nmu ai" ngu na tsun ai da. Raitim mung shi gaw h pa ntsun ai da. Dai shi wa jaw ai shi wa shi hpe sa sa ai da wo shanhte na ndai mare hte wo myo kaba de du na matu gaw hka panglai kaba law ai langai mi lai ra ai da. Rai jang gaw shi wa gaw shi hpe dai ta kaw bang nna pawn mat wa na she hka kaw du ai hte shi hpe jaw dat ai dai shat ban hpe gaw shat ban kaw shi hpe bang ai da. Steel shat ban kaw shi hpe bang nna shi hpe jaw ai samyit dia gaw shi gaw ndai hku alai lai na hka dai hpe shi lai nna rap mat wa ai da. Kawa hpe shi shakram da na shi mung wo mare de du mat wa ai shaloi shi gaw da dai shat ban shat ban hpe gaw shi dai kaw tawn da kau da ai da. Dai hka makau kaw tawn da kau da na samyit hpe gaw shi gun lang ai da. Samyit hpe gaw gun lang rai na shi na nhtu n-ga zawn di na shi nshang kaw gyit lang na shi gaw hkawm ai da. Hkawm rai yang she mare kaw dai myo kaw du taw shaloi she dai myo kaw na hkaw hkam kasha wa gaw da masha ni grai law hkra shi hpe hpai nna hkaw hkam kasha num sha dai hpe hpai nna sa wa ai da. Dai jang bu hpun palawng dut ai shara grai tsawm ai kaw du jang dai hkaw hkam kasha dai gaw "Ngai ndai kaw jahkring mi naw shang yu na" ngu na tsun na she jahkring ai da wora ni mung. Jahkring na dai wa dai seng kaw shang yu re shaloi she dai hkaw hkam kasha na shi dung ai ndai panyep kata kaw she dai letma kasha dai gaw dai kaw shang rawng ai da. Shang rawng na she makoi taw ai da. Makoi taw rai yang hkaw hkam kasha mung nchye ai da nchye rai jang she nchye na shanhte na hkaw hkam mung kaw du na shi hpe jahkrat yang shi wa gaw shi hpe grai tsawra ai majaw "Nye kasha e nang daini gat wam ai pyaw sai i" ngu na tsun ai da. "Grai pyaw ai law awa e" ngu yang she e "Nang hpe da nang hpe i ndai hku na nang hpe ding yang nang na makau kaw nga nna nang na asak sin hku na nga na masha langai mi ra ai. E kaja nan nang hpe grai lu makawp maga na masha langai awa ra ai dai kadai hpe dai tam shangun ai nmu tam shi ai i" ngu na she dai shiga na ai hte she dai letma kasha wa gaw dai shi jawn pru wa ai dai panyep kata kaw na pru wa na she "Hkaw hkam wa hkaw hkam wa" ngu na shaga ai da yaw. Dai wa shanhte ni gaw nsen gaw na ai da masha hpe gaw nmu ai da. Rai jang she "Hkaw hkam wa hkaw hkam wa" ngu jang she shanhte nsen gaw na masha gaw nmu na hkan tam ai da. "Ngai ning gaw ning gaw ning gaw nang hkaw hkam kasha na makau kaw" ngu jang she yu dat yang she wo hkaw hkam kasha na makau panyep makau kaw shi tsap taw ai da. Tsap taw jang she "E nang gaw letma kasha she rai nga ai nang gaw gara hku na nang de du wa ai rai" nga jang "Ngai hpe mara dat ya rit ngai hkaw hkam kasha na i panyep kaw makoi shi dung ai panyep kaw makoi hkrat wa ai re ai. Ngai hkaw hkam kasha na asak sin galaw mayu ai" ngu tsun ai da. Hkaw hkam wa gaw grai mani kau ai da. "Ha ha ha ha nang kachyi sha law ai letma kasha wa ndai kaw i ngai asak sin shatai na matu masha grai law ai nang hta mung n-gun atsam mung grai ja ai. Dai ni hpe pyi ngai naw lata yang nang hpe gaw ngai gara hku kam na rai" ngu jang she "Kaja sha ngai hpe kam rit" ngu yang she ndai hkaw hkam kasha wa mung shi na myit hta grai pyaw mat ai da. "Awa ngai hpe ngai hpe ndai letma kasha hpe chyawm ngai hpe jaw rit. Hpa majaw nga yang ngai gaw shani shana asak nrawng ai sumla ni hte sha ngai ginsup ra ai ngai grai jin wa sai" ngu tsun ai da. "Asak nrawng ai sumla ni hte ginsup ra ai grai jin wa sai ndai wa gaw letma kasha raitim asak rawng ai majaw ngai shi hte ginsup chyai na ga shaga chyai na manang lu ai" ngu na tsun ai da. "Ding nga yang nye kasha ra jang gaw la kau u" ngu tsun na she dai wa hpe she woi na ndai hkaw hkam kasha wa na gawk de gaw la ni hpe gaw kadai la ma nshang ai re ai da timung ndai letma kasha wa gaw la re ai da raitim mung shi dai kaw shang ai da. Dai shaloi dai kaw shang nna she dai hkaw hkam kasha hte ga ni shaga hkat rai na dai hku na nga rai yang she lani mi gaw da hkaw hkam kasha gaw grai pyaw ai da. Lani mi hkaw hkam kasha gaw shi wa shi hpe mari da ya ai ndai bum ni hka ni grai nga nampan ni grai nga ai dai shara de sa chyai na ngu kawa hpe hkang hpyi ai da. Rai yang she kawa gaw "Nye kasha sa chyai yang sa chyai u" ngu na she ndai shanhte na hkaw hkam wang kaw na masha ni mung grai law hkra rai na hkan nang na ndai letma kasha gaw da hkaw hkam num wa na hkaw hkam kasha wa na ndai lahpa kaw tsap na hkan nang mat ai da. Hkan nang yang hkali jawn ai shaloi she da nbung laru ni grai bung wa ai da. Dai shaloi nbung laru grai bung wa ai shaloi she da ndai dai wa letma kasha dai wa hkaw hkam kasha na ndai na tan kaw she na tan galu tan da ai dai na tan kaw jum na sa wa ai da. Dai hku na sa wa yang dai shanhte kaw hkan nang wa ai hkaw hkam wang na dai masha daini gaw dai hkali kaw yawng dai hkali dai dagup nna yawng si mat ai da. Si mat yawng ai ni yawng mat si ai ni si mat rai yang hkaw hkam kasha dai wa mung yawng mat wa ai da. Yawng mat wa jang letma kasha dai mung yawng lawm ai da. Raitim mung shi gaw dai hkaw hkam kasha na na tan kaw jum nna hkan nang mat wa ai shaloi she shara mi kaw wo shara mi kaw du taw ai da. Shara mi kaw du taw rai yang she dai kaw gaw da hka ni ma nga ai da. Nampan ni ma hpun ni ma grai bai nga ai shara kaw du taw ai da. Hkaw hkam kasha dum wa ai shaloi grai mau ai da "Yi ngai nding re shara kaw du taw ai wa ngai gaw grai mau sai" ngu tsun ai da. "Raitim wam hkawm ga grai pyaw na shara zawn san ai" ngu na she shan hkawng gaw rawt na she wam hkawm ai da. Wam hkawm yang she balu (shalawa) langai nga ai da balu grai kaba ai nga ai da. Balu dai wa she "Ha ha ha daini gaw hkaw hkam kasha dai ngai kaw du wa sai ngai pyi naw ya sha na masha nnga ai ngu yang ndai wa bai du wa sai ngai sha na matu grai manu dan ai she rai nga ai" ngu tsun ai da. Rai jang she e hkaw hkam kasha wa gaw hprawng ai da. Kade hprawng tim dai balu wa hkan rim kau kau re ai da. Rai jang she dai letma kasha gaw ga shaga ai da "Hey balu nang ndai hkaw hkam kasha hpe lu sha nang sha na rai jang ngai hpe shawng sat u" ngu na tsun ai da. "Ngai hpe shawng sat u" ngu jang she "Nang hpe ngai nang hpe me gaw sat pyi nra nang hpe ngai kalang ta ma-ut kau maya sha kau sha re" ngu tsun ai da. Rai jang she da dai letma kasha wa gaw "Rai yang nang ngai hpe shawng ma-ut kau dat u" ngu tsun ai da. Aw shalawa i shalawa dai wa hpe gaw da ngai hpe shawng ma-ut kau u ngu tsun ai da. Ma-ut kau u ngu tsun jang she dai letma kasha na dai shalawa dai gaw da letma kasha hpe n-gup kaw bang kau dat ai da. Bang kau dat rai yang she shi na dai shalawa na kan kaw du taw shaloi letma kasha dai gaw shi na nshang kaw gyit da ai samyit dai la na she shi na samyit ni hpe i shi na ndai apu ni asin ni hpe anyaw hkrai anyaw anyaw hkrai anyaw anyaw hkrai anyaw yang wora wa gaw marawn wa ai da. "Akalaw" ngu na shalawa wa gaw marawn wa ai da. Dai shaloi anyaw hkrai anyaw anyaw hkrai anyaw rai yang dai wa gaw dai kaw kalang ta si mat jang she n-gup mahka na si mat ai da. Dai shaloi jang she dai letma kasha wa gaw dai shalawa wa na wo pu ni yawng anyaw kau ya ai majaw dai n-gup hku na bai pru wa na she hkaw hkam kasha hpe she "Rai sai ya nang hpa nra sai" ngu na shan lahkawng gaw dai i shalawa na nta gaw grai tsawm ai da. Nang dai nta kata de shang wa ai shaloi grai manam pyaw ai da. Dai hku shang wa ai shaloi she ndai saboi i ndai langai mi kaw she da palin lahkawng tawn da ai da. Palin lahkawng da langai mi gaw grai kaba ai da langai mi gaw loimi kaji ai da. Dai palin lahkawng tawn da ai dai kaw she laika ka shakap da ai da. Laika ka shakap da ai she "E ndai palin lu ai wa gaw kaji ai ni gaw kaba wa na wora maga na wa gaw ndai palin lu ai wa gaw kaba ai ni gaw kaji mat na" ngu ka da ai da. Rai jang gaw hkaw hkam kasha dai wa gaw dai kaji ai ni kaba wa na ngu ai dai palin dai hpe hta la na she ndai letma kasha hpe she "Lu u nang ndai lu jang kaning rai wa na kun" ngu jang she wora mung lu dat jang she kaja sha grai tsawm ai shabrang byin mat ai da. Grai tsawm ai shabrang byin mat rai jang she grai tsawm ai shabrang byin mat na shi gaw grai pyaw dum let shan lahkawng gaw grai pyaw na wa mat sai. Hkaw hkam wang de wa mat rai yang she hkaw hkam wa gaw da "Nye kasha na asak hpe lu hkye ai letma kasha nang gaw ya gaw ndai hku mung shabrang mat jang gaw nye kasha hte ngai jaw sha sai" ngu jaw sha kau rai jang gaw shi gaw hkaw hkam wang dai kaw nga mat rai yang gaw grai lu su mat sai da. Rai na shi shi na ndai hkaw hkam jan i shi na madu jan hpe shi hkaw hkam mung kaw tawn da na "Ngai nye nu nye wa hpe naw wa shaga la na" ngu na shi na mare de bai wa ai da. Wa ai shaloi she wa ai shaloi she shi na manang ni shi hpe nchye mat ai da. Nchye mat re shaloi she da nchye mat nkau mi gaw nchye mat ai da. Raitim mung nchye mat timung da dai shi hpe i shi nu shi hpe shangai dat ai shaloi she da shangai dat ai shaloi shi nu na ndai labu kaw wa chya ai re majaw dai chya ai she ndai myi man shan kaw kachyi mi hkra mat ai dai kaw ahkang hkang taw ai da. Ahkang hkang kachyi mi hkang re she shi kaba mat tim dai gaw hkang taw na hku nga. Hkang taw jang shi na manang langai mi gaw da chye ai da. "Yi ndai anhte manang letma kasha rai nga ai" ngu na chye na shi hpe hkau la ai da. Dai shaloi kaga manang marai lahkawng gaw da shi hpe "Ndai wa gaw nding hku rai mat ai shi na shi hkrai shi gaw grai kaja mat ai gaw shi gaw i ndai hkaw hkam kasha hpe mung lu la ai majaw hkaw hkam wang kaw mung lu nga ai ndai wa gaw nding hku rai mat ai" ngu na she wora ni manawn na she shi hpe "Manang e anhte ni ginsup chyai ga" ngu na shi hpe nam de shaga la ai da. Shaga la na she shan lahkawng gaw shana nsin kaw na nhkun sa htu tawn da ai da. Nhkun sa htu da rai yang she shi gaw nchye ai da. Hkan sa rai yang she "Gai anhte makoi ai hpan ginsup ga nang ndai kaw nang ndai nhkun kaw jahkring naw rawng u yaw anhte kaga de makoi na" ngu na shi hpe nhkun de sharawng da na shanhte makoi masu shi myi di da na rawng taw ai shaloi wora ni gaw da ga ni ma hkra sa kaput kau ai da. Sa kaput kau jang da dai ga kaput kau jang shi gaw nsa nlu sa jang she shi nsa nlu sa na nsa wo kata akan de dik mat jang shi mi na zawn sha letma kasha kachyi sha law ai bai byin mat ai da. Rai na shi gaw ga kaw sha rawng mat ai da. Dai majaw ya du hkra ndai letma kasha ni gaw da ndai mungkan i ga ntsa de nlu nga mat ai sha ga kata de rawng mat ai ngu gaw dai kaw na re ai da.
Origination date 2017-02-10
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0719
URL
Collector
Keita Kurabe
Find similar
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Content language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
W. Hkawn Nan : speaker
DOI 10.4225/72/5989e385a7693
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), W. Hkawn Nan (speaker), 2017. Latma ram law ai ma a lam (The child small like a finger). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0719 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e385a7693
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0719-A.eaf application/eaf+xml 66.5 KB
KK1-0719-A.mp3 audio/mpeg 10.9 MB 00:11:56.538
KK1-0719-A.wav audio/vnd.wav 394 MB 00:11:56.514
3 files -- 405 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,426 translations are currently available (October 19, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, JP24K03887, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Languages
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Metadata
RO-Crate Metadata
Comments

Must be logged in to comment

No comments found