Item details
Item ID
KK2-0004
Title Laika n nga ten na shiga ladat (How to send messages without using text)
Description Transcription (La Ring)
Moi gaw anhte Jinghpaw ni a labau hta gaw rau nga rau pra grai gahkyin kumdin rai nga ai ngu dai gaw ntsa lam re yaw. Dai kata kaw she langai hte langai buga langai hte langai matut mahkai na ngu grai yak ai. Grai yak ai, grai yak ai ngu ai hta e ya na zawn rai na lam pyaw hkra ngalaw ai i, mana maka yak ai hkan sa dai kaw she sharaw bai hkrit ra. Bai na kalang lang grai tsan wa jang moi na Jinghpaw ni gaw wo kaga shara na masha hpe rim la na mayam shatai kau ma chye ai. Dai re majaw matut mahkai ngu ai grai yak ai moi gaw. Matut mahkai ngu grai yak jang she e matut mahkai mayu ai shaloi gaw ya nang kaw nan san mayu ai gaw ya na 'kyay-nan' (telegraph) zawn e radio zawn laika zawn re a malai gara hku di ai kun ngu ai dai san ai ga rai nga. Rai yang moi na ni gaw ndai hku re, ga shadawn ya manau galaw na poi galaw na "Wo kahtawng kaga de shana ya mi" nga ai shaloi gaw shaba lap ngu ai ndai lahpaw galu hpe sumri zawn di na she dai kaw ndai hku makyit da ai. Makyit da na she "Ya anhte manau galaw na kade ya shani re" nga ai gaw nang dai sa na gam hkawm ai shaloi lami matu langai hprut hprut di kau ra ai. Di na she dai ya da ai kaw na gaw wo ra wa mung dai hprut hprut hprut di kau na dai htum ai shani sa wa ai. Dai hpe gaw 'Jahpan' ngu ai rai malu ai yaw matut mahkai lam le ya na zawn rai na saw shaga laika "Kade ya shani re hkying kade re" ngu ai shanhte nchye ai nnga ai. Dai re majaw dai jahpan ngu ai di nna sa wa ai dai gaw langai mi. Re yang she ndai kumhpa shagun ai ngu ai gaw moi gaw rai mung nam na rai ni sha she nga ai gaw, anhte me ya na gat kaw na zawn re me e lu sha sha hpa tsawm htap ai rai ma nnga ai re gaw nam hkan nga ai ni chyu sha re. Rai yang gaw masha langai hpang de "Ngai grai myit npyaw ai nang hpe" nga ai shaloi gaw majap shagun jaw let dai hpe tsun ai re majap. Majap makai na kumhpa shagun ai. Dai gaw "Nang hpe ngai myit npyaw ai nang hpe ngai hka ji ra ai, nang ngai yaw kyay jaw ra ai maja nga u" nga ai ga re. Dai majaw majap kumhpa gaw nshagun ai. Re hpang de jum kumhpa gaw grai shagun mayu ma ai kadai kaw mung shagun lu ai. Raitim jum grai reng ai yaw jum grai reng ai majaw jum hkrai ma nlang lu ai le. Jum gaw kadai hpe shagun tim yawng ra ai. Ngwi pyaw ai hku mung lang lu ai e hpa rai rai ndawng ai hka hpyi ai mi rai rai jum shagun lang lu ai jum gaw. Raitim jum grai taw ai re hpalap jahkraw zawn re ndai ni gaw majoi myit dum kumhpa rai sai, hka ji ai mung nre nju ndawng ai mung nre "Hkam ja nga ai" ngu ai hpalap jahkraw mahkri jahkraw, mahkri jahkraw mung nau gaw nlang ma ai. Hpa majaw nga yang "Myit hkyi lit li nga dai machyi makaw byin nga ai dai" ngu ai de loimi yawng ai yaw mahkri jahkraw gaw shagun na raitim nau wa nlang ai. Grai lang ai gaw yawng e mai lang ai gaw jum re. Dai kaw na gaw hpahka jahkraw. Hpahka jahkraw e mung lang ma ai hpa lachyum hta ai hku na "Hka ai law hkri ai law" ngu ai hku nre lang ma ai. Rai na dai myit dum ai e kumhpa ni gaw dai rai sa. Rai yang she moi prat shawng daw de gaw shada da gali galaw hkat ai shaloi hkindu ngu ai ya nang chye na re nta galup ai baw le dai shagun ai kaw na gaw "Nta nat kau ya na" nga ai re da dan re shagun ai le. "Nta nat kau ya na" nga ai ya-za-tan re da. Rai yang wan n-ga shagun ai ma ndai gaw "Nat na sat na" dai re da. Ga shadawn ndai kahtawng hte ndai kahtawng nhkrum hkat ai galaw hkat ai lama ma byin ngu yang she ndai masha langai ngai hpe dat nna wan n-ga sa shagun dat ai hte rau gaw Myen hku gaw myi-dwe le i "Nra" le dai shagun dat sai kaw na gaw "Nat sana gasat sana" nga ai re da. Nmai lang ai dai lang ra ai kaw sha lang ai. Rai na kaga ni gaw ndai tsun ga nga yang ramma ni shada da e sumtsaw byin hkat ai ni gaw ri moi shawng daw de gaw nchye ai ya ndai hpang daw de gaw hpraw ai shagun yang gaw "Mai kaja ai" i chyang ai shagun ai kaw na gaw "Nang hte ngai hpa nseng sai" nga ai baw byin ai i. Rai yang she ndai hkyeng ai shagun yang gaw "Nang hpe nga nju ndawng ai jahka sha na nat sat ang yang nat sa na" ngu ai baw re wa ri mahtawng ngu na tsun ma ai ri mahtawng. Ndai da da ai kaw na kadun kadaw nang ram ram galu ai ri daw ni hpe le "Mahtawng" ngu ai re yaw Jinghpaw ga word langai mi ri mahtawng nga ma ai. Ndan re ni ndai nsam gaw hpang ngai matsing nye shawng English ni shang ai kaw na gaw madang dep ai nsam ni lang lu sai. Moi shawng de nlang lu ai moi shawng na ni gaw achyang rai ahpraw rai ahkyang rai awar rai dai hte sha lang lu ai dai kaw nam na lagrang ni hte e chya la ai mahtat ni hte. Dai hpang de gaw Miwa mung Sam ni nga ai de na du ai kaw na gaw ya na hte maren nsam grai grai tsawm ai ni lang sai. E dai aten e gaw ga shadawn ndai ramma ni shada da hku hkau ai brang brang lang lang tsun ga le sumtsaw sumra prat na ni le ga shaga ai shaloi num hpe mi rai rai la hpe mi rai rai hpraw ai shagun jaw jang gaw kaja ai tar-man (normal) kaja ai rai sai. Chyang ai shagun ai kaw na gaw daw hka ai lam rai sai. Rai yang gaw ndai kaga tsit ai ni mung nau wa dan dan pra pra dan dan leng leng lang ai lam nnga ai nna ai. Hkyeng ai rai chyang ai rai hpraw ai rai dai hte rai malu ai. Hkyeng ai re kaw na gaw gali galaw de re, e ndai gaw dai ramma ni na ndai hku nga na tsun lai wa masai. Rai na kaga gaw grai wa dan leng ai ndai ni nmu ai daram re lama dai majap kumhpa nmai shagun ai. Majap shagun ai gaw nkaja ai ngu ai dai, dai kaw na nga jahkraw ni shan jahkraw ni ndai ni shagun ai gaw grai law ai. E nga gaw ndai ni gaw myit dum ai e ndai ni re. Rai na galoi mung sha ai hkrai re raitim n-gu kumhpa ngu ai ma nlang ai yaw n-gu le, dai hku wo kumpa shagun jaw ai ngu ma nlang ai. Hpa majaw ngu yang ndai n-gu gaw kalang lang grai shareng ai baw lawm ai re majaw n-gu jaw ai ngu lachyum gaw grai sung wa ai re majaw gaw n-gu kumhpa ngu ai gaw dai nameik nama hku na gaw njaw ma ai nlang ma ai. Galoi mung sha nga ai gaw re lang yang gaw kaja ai wa nlang ai n-gu kum hpa. Lama na shat hpa nsha na jaw sha ai ngu makai kaba re shagun jaw ai gaw nga ai. Kumhpa hku na nameik nama hku na gaw n-gu hpe nlang ai. Jum lang ai hpahka jahkraw lang ai mahkri jahkraw lang ai jum gaw kaja htum rai sai. Shan jahkraw ni nga jahkraw ni shagun ai ngu ai gaw grai hku hkau dik ai rai sai. Majoi Myen ni tsun ai tar-man (yu maya) manang hpe gaw njaw ai. Shan jahkraw kumhpa jaw ai nga jahkraw kumhpa jaw ai nga kaw na gaw asak kaba ai ni kaji ai ni hpe jaw yang mung grai matsan dum grai lanu lahku ai ga rai sai. Anhte maren re shada manang hpe jaw yang mung grai shareng ai ga rai sai. Moi na ni gaw malu masha ngu ai dai shan ni gaw ya na zawn rai na mana maka nnga ai gaw grai taw ai. Hka na hkwi la nat jaw ai shaloi dusat ni hpe nat ni hpe sat jaw ai kaw na shan dai hpe jahkraw da re majaw grai reng ai. Sau nam mam ma nsha ai mu moi na ni gaw nnga ai gaw nchye galaw ai gaw. Re majaw dai shan kumhpa rai e dai hku nga ai.
Origination date 2020-01-08
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0004
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
Magawng Gam : speaker
DOI 10.26278/5fa2c5748298f
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Magawng Gam (speaker), 2020. Laika n nga ten na shiga ladat (How to send messages without using text). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK2-0004 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c5748298f
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK2-0004-A.eaf application/eaf+xml 33.4 KB
KK2-0004-A.mp3 audio/mpeg 8.93 MB 00:09:45.177
KK2-0004-A.wav audio/vnd.wav 321 MB 00:09:45.158
3 files -- 330 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK2
Collection title Kachin culture and history told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin culture and history in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, and Labang Tu La as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar between 2017 and 2020. A total of 263 stories with 263 ELAN files, 263 transcriptions, and 15 translations are currently available (September 20, 2021). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Galang Lu Hkawng, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

For Kachin oral literature, please refer to:
https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK1

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Keita Kurabe
View/Download access Keita Kurabe
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found