Item details
Item ID
KK2-0256
Title Myu sha ni kaw nnan makam hpang ai lam (How the Kachin became Christians)
Description Transcription (La Ring)
Mundan mung majan hta makam masham lam hta amyu sha lam yan hta gumhpawn nna chye ra re ni. Jinghpaw mung de e hkristan du shang wa ai lam gaw A.D hkying mi lahkawng tsa manga shi dai ram hta Munggu Jinghpaw ni Myen mung Bagan hkaw hkam wa sha naw nga nga ai ten hta hkying mi sanit tsa manga shi lahkawng ni kaw nna "Alawng Hpaya" dai ten Munggu Jinghpaw sha ni gaw Myen mung ting hpe kam ai hku up sha lai wa sai. Dai kaw na tsun wa ga nga jang gaw A.D hkying mi sanit tsa manga shi lahkawng hkying mi sanit tsa sanit shi kru ning hta Alaung Hpaya kasha Naungdaw Gyi matsat shi langai hkying mi jahku tsa e shi jahku Naungdaw Gyi a kasha Maung Maung hte Alaung Hpaya a kasha Bodaw Hpaya ngu ai ndai ni tsun ga nga jang grai galu ai le Myen hkaw hkam ni shaning latsa ning lapran hta hkaw hkam shi galai up sha mat wa ai. Ndai hpe yu yang shanhte gaw myit ndung ai ni sadi ndung ai ni rai nga ma ai ngu hpe mu mada ai. English wa gaw ndai hpe e gawngkya nga ma ai ngu hpe e mu mada ai. Dai ten hta e Mandalay Yangon ga ngu gaw masha hkying lam mun lam dai daram sha mum manga hte mum manga hte mun matsat daram e dai daram sha nga nga ai hpe e English wa gaw mu chye ai. Dai majaw shanhte English ni shang nna Myen mung hpe shang up sha mat wa ai. Dai daw rai sai. Myen mung dan gaw matsat sabat ntsawm nhtap re ai dai hta ana ahkya machyi makaw mung grai law ai da. Shinggyim masha nga pra lam kaja nhkrak malu masha mung nhkrak ana ahkya ali awaw zinli mung grai law grai law ai. Ndai hpe e English wa gaw sa magra up sha kau dat ai. Dai ten hta e English wa a up nga ai ten hta e gara hku galaw ai ta nga yang e maigan mungdan sinna mungdan kaw na English ni gaw English American ni gaw makam masham mung shawng lu sai ni re majaw gaw shanhte a makam masham sara ni hpe hpung woi sara ni le sasana sara ni hpe hpyen hpung hta shakap dat ai lawm sa wa ai. Moi na hpyen hpung hta e sasana sara ni hkan nang wa ai. Ndai kaw e anhte Myen mung de shang wa ai sasana sara ni mung hpyen hpung hta e hkan nang hkrat wa ai majaw gaw Myen mung kata na amyu sha ni yawng kaw e sasana sa wa ai aten du wa ai hku rai nga ai. Anhte Jinghpaw amyu sha ni kaw nga jang gaw e hkying mi matsat tsa e sumshi kru ning hta wo India mung hku nna English hpyen ni gaw India hku sa ai rai nga Myen mung hpe sa up tim mung India kaw na ndai Myen mung de shang wa ai shaloi Sara Kaba Kein Kate ngu ai wa hkying mi matsat tsa e sumshi, sumshi kru ning hta e Myen mung du shang sai. Gala mung kaw na lagaw lam hku shang wa ai dai lam hkai ma ai Sara Kein Kate gaw. Dai shaloi le Inwa ga e du sai Inwa ga kaw na htawra Mogaung ga de e ndai Mali hka hku lung wa ai. Hkying mi matsat tsa sumshi sanit ning hta sumshi sanit ning hta e Sara Kein Kate Mogaung de du ai. Ya sasana sara ni ya daini anhte grau hkai tsun ai rai ndu ai. Sara Kein Kate gaw hkying mi matsat tsa e sumshi sanit ning hta Mogaung de du ai. Rai na hkying mi matsat tsa kru shi matsat ning hta Sara Marson ngu ai Manmaw de du sai. Bai hkying mi matsat tsa e sanit shi matsat shi ning hta gaw Sara Lion du sai dai gaw daini anhte le ra Manmaw ga na Lion masat htingnu e le ra wo ra gaw shi a e Sara Lion gaw shata mi daram sha naw du yang Manmaw ga e dai ram sha naw nga yang hkali chyang hte gan si mat. Rai jang gaw shi si mat ai shaloi gaw "Jinghpaw ni ngai kaw kabye nna galu kaba wa mu ga" nga nna dai kaw nna hpaji jawng lakang pawt kaw e shi hpe lup da shangun ai. Dai majaw Lion masat htingnu ngu ai dai rai mat sai. Hkying mi matsat tsa e sanit shi matsat ning hta Sara Lion du ai Manmaw du sai. Sanit shi matsat ning hta Sara Lion du ai Manmaw du sai. Hkying mi matsat tsa sanit shi jahku ning hta Sara Robert bai du ai. Hkying mi matsat tsa jahku shi ning hta Sara Hanson bai du ai. Hkying mi matsat tsa e jahku shi lahkawng ning hta gaw Sara Geis bai du ai. Hkying mi matsat tsa e jahku shi kru hta gaw Sara Ingrams Nam Hkam de du sai. Hkying mi jahku tsa e shi jahku ning hta Sara Smith Manmaw e bai du sai. Hkying mi jahku tsa e hkun langai ning hta Sara Swords du sai. Sara Swords gaw wo hpang jahtum chyum jawng sara Kutkai na Kutkai na chyum jawng nawku jawng gaw Sara Swords a masat htingnu rai nga ai. Hkying mi jahku tsa e hkun mali ning hta gaw Sara England Manmaw de bai du sai. Hkying mi jahku tsa e hkun jahku ning hta gaw Sara Dat Daru Myitkyina de bai du sai. Hkying mi jahku tsa e mali shi lahkawng ning hta gaw Sara Kaba Darken Fell du sai. Sara Kaba Darken Fell gaw e Manmaw ga mung nga ai Myitkyina ga mung nga ai Kutkai chyum jawng up mung e chyum jawng sara mung sa galaw ai. Rai na shi America de hpaji bai wa sharin nga ai ten hta Sara Kaba Craida dai shan nu wa ni Kutkai chyum jawng sara bai sa galaw ai. E Sara Kaba Craida gaw chyum jawng sara sa galaw tim hkying mi jahku tsa e kru shi mali ning hta ndai Myen mung dan e maigan masha ni ma hkra pru mat wa ai. Sasana sara ni yawng pru mat wa ai Sara Kaba Derken Fell gaw America hkalup hpung hte sasana ginjaw Yangon kaw nga ai. Dai wa gaw hpang jahtum anhte KBC hte mung Myen mung hkalup hpung ginjaw a ginjaw hte wo ra American a American mung hkalup hpung a ginjaw, ginjaw rung amu madu tai ai dai gaw hpang jahtum. Hpang jahtum shi rai sai hpang jahtum e shi shi a buga de wa sai. American ga de wa sai. Rai yang gaw ndai sasana sara ni a jawngma ni a lam bai tsun na yaw. Shawng nnan na English American sasana sara ni a jawngma ni gaw (1) Sara Damau Naw (2) Labya Hkang Htan (3) Labang Ning Grawng (4) Ji Wa (5) Lazum Ning Grawng (6) Maran Tang (7) Maran Ja Yung (8) Nangzing Roi (9) Htang Kai (10) hta gaw Labya Lu. Sarama Labya Lu. E hkying mi jahku tsa e aw matsat tsa e jahku shi hta gaw Sara Hanson Manmaw ginwang kaw e du na Manmaw kaw du nna Roma laika hte Jinghpaw laika Jinghpaw ni kaw e Jinghpaw ga sharin la rai na chyum laika hpe e Jinghpaw hku ka ai. Roma laika hku ka yu ai mi gaw le Sam, Sam sasana sara wa Myen laika hku Jinghpaw laika hpe ka yu yang gara hku mung njaw ai. "Kai" ngu ai hpe Myen hku nga jang "Kai" nre mat ai "Kaing" i Kaing. Anhte gaw "Seng" nga yang Myen ga hku gaw hpabaw kaning ngu na "Seng" nga hpe "Saing" gara hku mung njaw ai. Dai majaw Sara Hanson gaw Jinghpaw ga she madung ai ngu hku hpang jahtum Sinli ga na Mungmyit Sinli ga na ga hte Manmaw ga na ga Myitkyina Hkahku ga na ga mahkra dingdaw yu ai. Gauri ga ni hpe dingdaw Hkahku ga ni hpe dingdaw yu ai. Rai na law malawng law malawng lang ai gaw Manmaw ga na ga rai sai. Sara Kaba Hanson tsun ai ga "Gauri ni gaw "Hkyet" hpe "Shet" nga ai nanhte Gauri nre ni gaw Hkyet hpe Hkyet nga ai i Shet ngu a ni Hkyet ngu a ni" ngu yang "Shet nre ai Gauri ga she Shet nga ai". "Hkyet gaw Hkyet sha re ningre shara hpe Hkyet nga ma ai" e dai hku ga sharai ya ai le Sara Kaba Hanson hpe ga sharai ya ai. Ya ndai chyum laika bai gale bang wa ai shaloi gaw Sara Damau Naw ni Sara Seng Li re ni Sara Laya De re ni e Sara Lashi Naw re ni ndai ni rai sai. Chyum laika gale karum ai ni gaw Sara Damau Naw Sara Lashi Naw Sara Myitung Naw Tawng. Sara Damau Naw nnga sai, Sara Lashi Naw nnga sai, Sara Myitung Naw Tawng mung nnga sai. Ndai Sara Damau Naw gaw Nbapa e nga nna si wa sai. Sara Lashi Naw gaw wo Nbaw pa de ndai ga na masha re. Htara Wara bum hpa na re Hpara na re. Sara Myitung Naw Tawng Loije hpung up wa re ya na Loije hpung up Sara Tu Ja a kawa. Sara Seng Li Sara Labya de e Sara Hanson e Jinghpaw chyum laika ap ai hkying mi jahku tsa e hkun sanit ning March shata hkun sanit ya hta Manmaw ndai Jinghpaw Wunpawng Hkalup Hpung Ginjaw hkalup hpung sasana shang ai manga shi ning Jubilee ten hta le Robert jawng wang kaw e Sara Robert aw Sara Hanson gaw Sara Damau naw a lata hta ap ya ai. Dai shaloi e dai gaw sasana shang ai lam rai sai le. Hkying mi jahku tsa e hkun sanit ning March shata hkun sanit ya hta Jinghpaw Wunpawng Hkalup Hpung de wa ai sasana shang ai manga shi ning Jubilee galaw ai shaloi Sara Damau Naw a lata hta ap ya sai chyum laika ap ya sai. "Ndai chyoipra ai chyum laika gaw nanhte Jinghpaw ni a matu Karai Kasang rai sai, prat tup jaw lup ndai hta rawng ai mungga hpe hkan sa nga manu" nga da sai. Dai gaw dai hte rai sai le sasana shang ai lam dai hte rai sai.
Origination date 2019-05-03
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0256
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
Labya Naw Din : speaker
DOI 10.26278/5fa2c9445c946
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Labya Naw Din (speaker), 2019. Myu sha ni kaw nnan makam hpang ai lam (How the Kachin became Christians). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK2-0256 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c9445c946
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK2-0256-A.eaf application/eaf+xml 39.1 KB
KK2-0256-A.mp3 audio/mpeg 11.5 MB 00:12:36.18
KK2-0256-A.wav audio/vnd.wav 415 MB 00:12:35.984
3 files -- 427 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK2
Collection title Kachin culture and history told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin culture and history in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, and Labang Tu La as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar between 2017 and 2020. A total of 263 stories with 263 ELAN files, 263 transcriptions, and 15 translations are currently available (September 20, 2021). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Galang Lu Hkawng, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

For Kachin oral literature, please refer to:
https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK1

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Keita Kurabe
View/Download access Keita Kurabe
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found