Previous item Next item
Item details
Item ID
KK2-0042
(Collection Details)
Title Rida maka ntsam a lachyum (Meanings of the Kachin textile colors)
Description Transcription (La Ring)
Um aw achyang hte ahkyeng gaw ahkyeng ngu gaw i mi nambat langai gaw ndai nhprang wan le i mungkan kaw nhprang wan ngu lahkawng lang hkru ga yu ai da. Lahkawng lang ngu na nhprang wan hkru ngut ai hpang e moi ndai kyauk-hkyit (nlung prat) hkan hpa hkan she nrai sana i kyauk-hkyit (nlung prat) ai nang ga de re kun ndai sha-u ing ai hpang e re nga tsun ai. Ndai sha-u ing ai le e sha-u ing ai ndai Noa sanghpaw law hpa law nya law nga ai na hpang e le. E dai shaloi gaw e Noa sanghpaw na shawng e kun ngai mung atsawm nchye tsun dan ai dai hpe gaw. E dai shaloi she ndai anhte ni gaw ndai hpang gaw duwa Shawa Nang Gumhkawng du jan Shanu Nang Sha-awn ngu ai nga ai da. Dai ma majun kaw nga ai yaw anhte dumsa ga gaw ndai nambat langai ndai e ma hpun rai yang dinghku de ngut yang dai ma hkum rai wa ai le kan kata kaw ma rawng wa sai le i dinghku de ngut ai hpang e. Dai shaloi anhte gaw gumgun gunhpai nta na gumgun gunhpai God rai nga ai le i ndai shachyen ya ai shaloi gumgun gunhpai hpe ndai hku lum taw ai hpe shachyen ya ai shaloi gaw Ndai kan gaw da grai kaba taw ai da. Dai shani shanhte gaw shachyen ya ai shani gaw mayu shayi kahpu kanau yawng hkum ai. "E duwa Shawa Nang Gumhkawng jan du jan Shanu Nang Sha-awn na kan grai kaba taw ai" labu gaw nbu re le i dai majaw rai yang ndai kan hpe gaw da ndai nairi bukang rau, "Nairi bukang nga ai i ya nairi bukang rau kan hpe magap kau u bai di u" nga shi gaw labu gaw nchywi shi ai le nmatut da ai le. Ndai nairi bukang rau she ning di na ndai labu pukang nairi labu bukang hpe she ning bu htang le "Dai rau pai di u" da. Rai yang gaw ndai tsaw taw ai sinda grai bawng taw ai le i ma shangai maw sai ma hkum re le. E ndai ma hpun rai wa shaloi she tsaw taw ai sinda hpe mung da ndai lai nawng nwat rau ning di magap kau pai di u da i. Htaw ra gaw dai ndai rau gaw i ndai lai nawng nwat rau pai di u tsaw taw ai kan hpe gaw kahpu kanau mung grai sa ai gaya jahpa re labu nbu ai le i re majaw she nairi bukang rai wai di u nga i. Rai na she "Shawa nang kachyi aw shangshi palawng grum di u shawa nang kachyi gup di u nairi baw bam bam u" nga na dai shani kaw na anhte gaw lu wa ai re. Lu wa yang gaw nambat langai gaw dai hku lu la sai raitim anhte Wunpawng sha ni gaw lani hte lani tsawm htap galu kaba wa sai kyauk-hkyit (nlung prat)kaw na e wan lu la sai i rai na she bai ndai wan lu la ngut yang gaw chye chyang wa sai tsawm htap wa sai hpaji chye wa sai re yang gaw bu hpun mawn sumli lani hte lani shatsawm wa sai. Shatsawm wa yang gaw Miwa mung ga na ni gaw red color i ahkyeng hpe gaw shanhte gaw aw min-ga-lar color hku na le i mang gala ai ahkyeng hpe wa gaw shanhte gaw Miwa ni gaw grai ra ai le. Dai majaw ndai hpe ndai hpe gaw shanhte gaw mang gala na ndai hpe gaw "Shawa law law na man kaw ndai color ndai rai yang gaw dawng ai yawng mu lu ai" ngu na she ndai color sha galai kau dat ai. Raitim shanhte mung ndai mung grau kaba hkra galaw kau ai. Shanhte gaw hpaji grau chye ai le anhte hta nga yang gaw. E grau kaba hkra ndai gaw anhte gaw lata rau dup ai kaw na hpang wa ai re majaw ndai gaw kaji ai re gaw. E rai na she ndai maka ndai maka gaw yawng gaw maren sha re. Anhte ni ka ai maka rau bung ai, bu ai ndai kaw matu da ai ni mung yawng bung ai. E dai re majaw gaw ndai kaw shanhte gaw grau tsawm hkra grau e lani hte lani grau shatsawm jahtap wa ai re. Shi na nga ai shara hte shi gaw ndai Miwa mung kaw Zaiwa ni grai nga ai le i Zaiwa ni gaw Miwa na lai loi mi lang ai le. Ndai ahkyeng ni hpa ni color ni le i. Ding rai gaw Zaiwa ni lang ai ngu yang dai Miwa mung makau kaw gaw Manmaw nga ai gaw. Dai majaw ndai gaw Manmaw hkying ndai gaw Hkahku hkying Jinghpaw Hkahku hkying ngu ai Uma hkying rai nga ai Jinghpaw hkying Uma hkying. Hkahku ngu gaw masha ni a amyu mying hpe ngu ai nre Hkahku ngu gaw mali hka hka hku hka byin wa ai shara le htaw kaw na tsaw ai shara htaw hkahku ngu kaw na hka lwi wa hka hkrat wa shara hpe hka hku buga mying re. Masha amyu a mying nre. Manmaw hkying ngu mung Manmaw ngu gaw buga mying re amyu mying nre yaw dai ahkyeng hte achyang hpe ngu ai le dai ni yawng gaw Jinghpaw hkying sha re. E dai hpe shatsawm jahtap wa ai gaw shi na makau grupyin rau shatsawm jahtap wa ai she re, maka ma langai sha re ai. E ndai ma kaji hte kaba sha nbung ai. E dai kaw na ga shadawn anhte gaw kahpu kawa langai kaw na sha raitim mung anhte yawng ndai kaw na anhte yawng ndai kaw na arai re wa yang gaw um anhte yawng ndai kaw na shatsawm jahtap wa yang gaw (Nang shi hpe jaw u nang de hkum sa wa hkum sa wa dai kaw dai kaw e) rai yang gaw ndai shatsawm jahtap wa sa i nga jang gaw ndai gaw ndai gaw gumhpraw ajet rai sai ndai gaw ndai gaw gumhpraw ajet rai sai nang gaw ndai gaw moi na hte-kaung-si ni le i. E ndai lu ai ni gaw ndai hku gumhpraw pa nawng nawng shakap ai raitim ndai gaw maigan gumhpraw re le i moi na maigan nang kaw maigan nga shaloi na maigan gumhpraw hpe dai hku shakap ai. Dai re majaw ndai hpe gaw anhte dai miyat na baren sep le i mi gaw yawng gaw maka ai langai sha re ai ngu hpe chye shangun mayu ai. E ahkyeng hpun hpun rai yang she anhte hpu nau ni kanu kawa langai kaw na sha raitim mung lani hte lani hpaji chye wa ai. Nye kasha marai mali re kaw na Magam gaw ndai science hpe myit lawm ai, ndai Manaw gaw enginner hpe myit lawm ai e Mala gaw jak hpe myit lawm ai nga yang shanhte na hkawm sa wa ai hpe yu nna shanhte ni ningtawn ai hku shanhte galaw wa na bu hpun mawn sumli hpe ma shanhte nga ai buga hte shanhte amyu shamying nna e ndai hpe bu hpun wa ai lam she re. Maka gaw yawng langai sha re ngu hpunau langai sha kanu langai sha kawa langai kaw na re ngu. Rai na hpabaw i nga yang gaw Jinghpaw Wunpawng sha ni gaw um kanu kawa langai sha re ai ndai langai sha re ai ngu ai gaw ndai maka kaw ma mu lu ai. Ndai shatsawm jahtap ai sha re ginghka da ai nre. Kadai mung tinang na ningtawn ai hku le i mi tsun ai hku engineer gaw engineer zawn rai di Jinghpaw ngu gaw amyu a mying nre shinggyim masha ngu ai re. Dai hpe nchye na she daini anhte gaw kashun sha hkat taw ai. Ga shadawn ya bumga hkan na ni gaw htaw bum ga hkan na Myen ga nchye ai ni hpa ni yu wang yang nang de htaw bum de na yu wa yang gaw nam masha ni yu wa bum ga kaw na masha ni yu wa yang gaw "Yi Jinghpaw htawra hpe yu u Japan wa mi lai tim Jinghpaw htawra hpe yu u, nang hpe ma Jinghpaw htawra hpe yu u myit set nang e myi kaw set da ai le" nga na i. Negro lai tim "Yi Jinghpaw htawra hpe yu u" nga Gala lai tim "Yi Jinghpaw htawra hpe yu u nga" i. Shinggyim masha ngu ai ga re. Dai chye wa ningchyang hpan wa ningsang e gawt di shamying dat ai shinggyim masha ngu ai hpe anhte ni daini du hkra lang ai gaw dai Jinghpaw nga ni rai nga. Ndai gaw amyu ngu hku nrai sai shinggyim masha ngu ai chye chyang sai kung kyang sai myi mu sai bawnu rawng sai e kung sai zet sai i ngu ai lachyum chye wa ningchyang hpan wa ningsang nambat langai shamying dat ai mying hpe daini du hkra lang ai gaw Jinghpaw ngu ai rai sa. Dai kaw na ndai kaga ni gaw shanhte ning tawn ai ning tawn ai hku na bai shamying la ai le i hpunau ni dai hku re ngu hpe chye shangun mayu ai hku re. Dai hku sawk sagawn lu ai le i. E hpang jahtum langai mi mai san ai kun? Ndai color kaw lachyum nga ai kun? Aw ndai color kaw lachyum nga ai ngu gaw ndai tsit ai gaw anhte Jinghpaw mung gaw tsit lali ai le i tsit lali ai rai nga ndai Jinghpaw mung gaw tsit lali ai. Chyang ai gaw anhte moi kaw na ndai anhte gaw chyang ai gaw anhte gaw ndai nang gaw ndai lachyut lap le i. Ndai lachyut lap kaw na ndai anhte gaw black color hpe ndai rau anhte ni ndai hpe anhte ni chya la ai rai nga. Nang hku ning di yang gaw ndai black color hpe lu ai i dai kaw ning di yang ndai rau chya la. Dai majaw ndai gaw anhte ni gaw ndai gaw anhte palawng kaba hpun tim mung ya daini anhte htung hkying palawng kaba hpun tim mung ndai shachyang hpe hpun ai le ndai taik-bong. E dai hpun yang gaw shachyang ya ndai mung ya ndai grai chyang wa na ra ai loi hkring ya ndai kachyi mi rai grai chyang wa na ra ai ndai kaw. Ndai gaw ndai gaw natural color rai nga htaw shi na arai le hpabaw i law achyang le black color sha pru na ndai gaw i dai hku re. Rai yang she ndai chyamaw ma anhte ni mi kaw na ndai hku ndai gaw shi na ndai color ndai ni gaw tsit ai gaw anhte Jinghpaw mung na color rai nga i. Tsit lali ai mungdan lung seng mungdan i dai zawn zawn le. Rai na ndai achyang mung achyang mung dai hte maren anhte na ndai anhte mi nambat langai ndai chya di shi gaw ndai taik-pong kaw ma htung hkying hku na ndai achyang hpe lang ai. Rai na ndai chyamaw ni mung anhte gaw ndai moi gaw ndai chyamaw achyang shatsit nga ni gaw moi kaw na anhte chye ai majaw ndai gaw shadang la sha langai mi hpun dat yang gaw grai tsawm grai htap htuk ai color re le i. Dai re majaw she anhte ndai hpe lata nna e lang wa ai re ngu hpe mu lu ai. Ndai maka chyawm gaw hpabaw rai na ka ai ngu hpe gaw ya anhte shi na mashit ni hpa ni chyawm gaw ndai hku htap htuk manu ai hku na mashit ni hpe galaw ai le. E dai hku re. Ndai Sarama na bung hkaw ndai gaw? Aw bunghkaw ndai gaw woi awn ning shawng du magam wa ndai gaw Sin Wa u na jaw byin rai nga ai e. E ndai wa Sin Wa u shaga yang gaw yawng hpru hpru rai na yawng du wa ai le. Law law hkan nang wa ai le Sin Wa u na nsen na yang gaw. Law u ni law law du ai zawn ngai Lajawn Seng Tawn shaga yang manang law law du wa na. Ngai hte rau hkan nang ai masha ni law law wa nga wa na ngu ai lachyum hte du magam woi awn ningshawng du magam wa ngu ai ga re ndai Sin Wa u na jaw byin. Ndai color ma Sin Wa u na color i? Aw color chyawm gaw dai hku gaw nre raitim ndai gaw anhte ni lang ai hpe yu nna anhte ni i galaw ai. Chyeju kaba sai yaw. (Ya shanhte ni san ai she mai madun ai gaw. Ndai ri chyawm gaw dai ting hkawp ri re. Sarama ni wa mat sai i, nrau ma ai nga re nrai? E wa mat sai. Aw re i e e e ga shaga mayu ai ngu ai wa ngut gaw ngut sai she re wa, dakkasu kaw na Sarama ni rai nga mi yat na ni. Ngai na classmate ni moi na) (Manit let). Chyeju kaba sai yaw. Grai pyi ba mat sai kun? Aw nba ai law. Ndai gaw Jinghpaw rai i? Ndai gaw shawa nang kachyi ndai gaw nhprang nre le i hkinjawng aw myihtoi ni hku na ndai myi htoi htoi nna ndai shanam hte myi htoi htoi na galaw da re. Daini nnga mat sai daini ndai lang ai ni gaw atu (njet ai) sha re le e njet ai sha rai mat sai e. Ya ndai gaw moi na ajet rai nga ajet rai nga. Ndai hpe hpun hte galaw ai i? Ndai hpun i? Hpun nre shanam le shanam chye kun jin (shanam hpe Myen hku) hpe gara hku nga ta chye ai i shanam Jinghpaw ni grai lang ai i ndai shanam re. Grai chye nga i shi Japan she re wa. Ndai ahpraw gaw? Ndai ahpraw gaw law da law. E law ngu mung tha-ba-wa ngu ai rai sha re, law ngu gaw hpabaw rau byin ai rai kun ngai pyi gaw nchye tsun dan ai i. E dai gaw ya ndai n nga mat sai re majaw gaw le ndai ni nhprang nre gaw moi ndai hku re ya gaw nlu tam sai. E dai hku re re majaw gaw le i ndai ni gaw ding re kaw na rai nga. Ya ngai pyi nkau shamying nchye ai ni naw nga ai. Ndai gaw Payin i? Um ndai gaw Payin re ndai gaw asin-tha-zar ni rai nga le tsun ga nga yang shatsawm ai le i. Shatsawm da ai ndai gaw hpabaw hpabaw pu kun nga ai le i. Pu ngu gaw kan kata kaw na pu hpe ngu ai le e ndai le ndai hku rai nga. Ndai ni gaw shi ndai tsawm hkra shawn yang kachyi tsawm hkra shi bai shatsawm jahtap ai hkrung ni rai nga le e dai hku rai nga. Ndai hpe gaw gai gap da ndai hpe gaw gai gap da ndai gaw gai dam. Ndai gaw gai dam ndai gaw gai dap. Ndai gaw hkoi i? Hkoi nre ndai mung mi yat ngai tsun ai "law" sha re e "law". "Law" nga tsun ma ai law, law re nga tsun ai, law rau sha re nga. Raitim hpabaw rau galaw ai re kun nchye ai htawra panglai kaw na hkoi zawn zawn mung re ai le i e raitim mung "law" nga tsun ai shanhte ni. Rai yang ma rai na re anhte nchye ai she nrai na i. Anhte nchye ai majaw gaw rai nga "Chywi" chyawm gaw nrai nga. E e chywi gaw nre ndai ni gaw "law" rai nga. Chyeju kaba sai yaw. Ndai ma sumla dem la mai na kun? Aw mai ai ndai maw.
Origination date 2018-12-14
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK2/0042
URL
Collector
Keita Kurabe
Find similar
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Language as given
Subject language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Content language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Dialect
Region / village
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator Keita Kurabe
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
Lajawn Seng Tawng : speaker
DOI 10.26278/5fa2c9c46149e
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Lajawn Seng Tawng (speaker), 2018. Rida maka ntsam a lachyum (Meanings of the Kachin textile colors). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK2-0042 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.26278/5fa2c9c46149e
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK2-0042-A.eaf application/eaf+xml 51 KB
KK2-0042-A.mp3 audio/mpeg 12.5 MB 00:13:37.875
KK2-0042-A.wav audio/vnd.wav 449 MB 00:13:37.839
3 files -- 462 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK2
Collection title Kachin culture and history told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin culture and history in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, and Labang Tu La as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar between 2017 and 2020. A total of 263 stories with 263 ELAN files, 263 transcriptions, and 15 translations are currently available (September 20, 2021). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Galang Lu Hkawng, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

For Kachin oral literature, please refer to:
https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK1

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Languages
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nicholas Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment

No comments found