Item details
Item ID
KK1-1016
Title Hpu Lum Htu byin wa ai lam (The origin of the Hpu Lum Htu spirit)
Description Transcription (Lu Hkawng)
Ya ngai hkai na maumwi gaw ya anhte hkrit maja let nga taw ai ndai Hpulum htu gaw gara hku shawng byin wa ai nga ai hpe ngai hku na sang lang dan mayu ai hku re. Moi shawng de da, mare langai mi hta da, grai pyaw let dinghku de taw ai dinghku langai nga ai da. Dai dinghku dai gaw da, ma kru lu ai da. Ma kru gaw ma kaw, ma lu, ma roi, ma htu, ma gam, ma naw shan nau ni kru nga ai da. Kru kaw na she, gara hpe mung kanu kawa yu ra ai langai pyi n lawm ai da. Bungli galaw yang mung akya ala lawan ladan ngu n nga ai da. Lagawn lamaw hte yu myi sai nhtuk nan re ai ma hkrai sha re ai da, dai kaw na ma roi hte ma htu gaw bungli galaw yang mung lawan ladan da, myit ma lawan ladan na ndai kanu kawa ni ''Ma e dai de sa u'' ngu yang n kam ai ngu n nga ai da, kalang ta lawan ladan kalang ta lawan ladan, dai hku galaw ai ma lahkawng re ai da. Dai ma lahkawng hpe gaw ndai kanu yan kawa ma grai tsawra ai da. Grai tsawra ai majaw hpa lam hta tim shan lahkawng gaw kaji ai da. Kaji tim shan lahkawng gaw kaji htum re ai da, shan lahkawng gaw kaji htum rai tim ndai shan lahkawng hpe gaw i ndai kanu kawa ni gaw grau kyet ai majaw shan lahkawng hpe galoi mung shangun ai da. Shangun ngun re ai da. Lani mi na aten hta gaw da, shanhte na mare hta shanhte na mare hta e ndai n-gu ni n nga ai da, n-gu ni dai hku kan hkru na matu n-gu ni sau ni n nga mat ai majaw gaw laga mare de sa la ra ai da. Ndai jum ni i, laga mare de laga mungdan de laga bum de sa htu shaw la ra ai dai hku ni re ai da, dai hku rai yang she dai kawa gaw tsun ai da i, ndai kaw, ma kaw hpe dat ga i, ma kaw hpe dat ga ngu yang kawa gaw myit ai da i, ''Ma kaw gaw hpa mi nga nga mai byin na nre ma kaw gaw bungli gaw lanyan la ai hte masha ni lu tim shi lu na nre n mai ai langai bai myit u'' ngu '' Ma lu bai nga yang ma lu gaw grai sawn ma lu gaw lama na anhte ni shi hpe lata tim pyi shi kam sa na nre, dai ram ting lagawn ai gaw galoi mung yup yup re ai wa sharaw gang sha mat ai pyi shi dum na nre ai da'' ''Dai hku nga yang ma gam hpe bai dat ga'' nga yang ma gam gaw dai de sa ai hte gaw num la nna nga mat na sha re dai majaw ma gam hpe gaw hpa mi nga nga n mai ai'' ngu ai da. Gai dai hku rai yang ma naw ngu yang ''Ma naw gaw kaji ai kaw na ndai ana ahkya rawng ai le, dai de she sa yang gaw she si mat nu ga le ngu ning nu nang mung mana na re hkum tsun tsun re law dai majaw ngam ai ma roi hte ma htu hpe dat ga'' ngu tsun ai da. Ma roi yan ma htu hpe dat ga nga yang ''Mai ai'' ma roi yan ma htu gaw lawan ladan re ai majaw ma roi hte ma htu hpe dat na ngu na kanu hte kawa gaw dai hku myit hkrum bawng ban la nna ndai ma roi yan ma htu hpe dat sai da. Dat dat re ai shaloi shanhte gaw grai lawan ai da. Masha ni rau sa tim brang ram ni hte rau sa tim mung brang ram ni gaw shan nau na hpang kaw she nga taw ai da, shan nau gaw i lawang ahkyak ai nga shawng kaw mat mat mat re num kaja ai zawn labu mung dawt dawt re bu la ti na she, hkawm ai da. Hkawm hkawm hkawm re na dai laga mare de du mat sai da. Laga mare kaw ndai jaugawng ni hkam da ai ndai mahkam kaw she ma htu dai gaw lagaw bai la daw la da, bai la daw la na she lagaw n kaja mat sai da. Lagaw hten htu hten htu hten htu re hkawm ai da. Lagaw hten htu hten htu re na hkawm ai shaloi she ma roi gaw yu n lu na she i grai matsan dum nna she dai kaw na tsi sara langai hpe sa shaga la ai da. Tsi sara langai hpe shaga la na i ''Lagaw daw mat sai dai majaw n mai sai ndai hpe gara hku bai di na i'' ngu na dai mare kaw na tsi sara gaw hpung grai ja ai re da. Hpung grai ja re ndai lagaw matut tsi jaw ai da, lagaw matut tsi bai jaw na shanhte ni gaw myit wa lawan ladan re ai majaw i atsawm sha n yu nna shakap dat ai wa nhtang hku shakap mat ai da. Nhtang hku shakap kau dat yang she, lagaw gaw nhtang hku tu taw ai da. Nhtang hku tu taw rai yang she i lam hkawm grai yak mat sai da. Lam hkawm yang grau yak mat sai da. Lam hkawm yang grai yak mat sai da. Lam hkawm yang grau yak mat yang she i, ndai mi na hten htu hten htu re taw ai pyi naw lawan nna ya gaw ndai hku nhtang hku rai ai majaw atsawm bai sharai la ra ai ahtu angawk oh galau nang galau re ai da. Shi galau, galau, galau re ai shaloi she ndai manyen ai naw ni kap ai ndai hpun kaw she ndai baw adawt la da, lagaw gaw nhtang hku tu taw ai re nga gaw nang galau oh galau, oh de hkra, nang de hkra yang she i shi gaw ndai dan re hkrai re yang she, shi na ndai, shi na ndai galau dat ai naw pru ai hpun kaw she hkra ti na she, dai ma htu na chyu wa she dai kaw kap da, kap yang she shi gaw atsawm ti n myit yu ai sha gang she gang, gang re yang chyu wa galu law tai mat ai da. Chyu wa galu mat yang she shi gaw myit htum mat sai da. Myit htum mat yang i, myit htum mat yang ndai ma roi hpe tsun ai da. ''Ya an nau ni shiga na da ai i, dai mare de mung n-gu ni bai nga sai re ai majaw i an nau ni n tam sa ga, ya nang ah ji nang hku na shawng wa mat u ngai gaw gaya mat sai, chyu mung galu mat, lagaw mung n htang, nhti nhtang tu mat masha n rai sai ngai gaw nat she rai mat sai, nat hpa hpa she rai mat sai, dai majaw ngai mare de n gwi shang sai dai majaw ah ji nang hku na she ndai mare de shang nu mare de shang nna she ndai ah nu ah wa hpe atsawm sha sang lang dan u, nanhte na ndai prat hta ngai n nga ai ngu sha myit la manu ngai hpe malap kau nu ngai hpe'' dai hku tsun re ndai kana ji mung n gwi da i, dai hku n gwi nna ''Hkum di law nang naw hkan u hkan nna ndai tsi gaw bai tsi la ga'' ngu ai i, ''Tsi la ga'' ngu tsun ai shaloi i ''Hkum di mu ngai hpe gaw jang malap kau nu ngai gaw i hpa mi nga nga n mai sai ndai mare de shang na pyi gara myiman hte pyi n gwi shang sai, ngai gaw i moi shangai ai kaw na nang ndai dusat dumyen ndai nat byin na masa nang nga ai majaw ngai hku na dai hku rai sai re ai majaw nat she rai nu ga'' dai hku tsun ai shaloi, ''E e nang dai ram pyi gaya yang ma rai sai nang hpe anhte ni lu sha ni wa sa jaw na lu sha ni wa sa ya ra na i'' ngu dai hku tsun yang ''N wa sa ya ra ai ngai gaw nat she re ai majaw le hte le ngai na ndai nam kaw na dusat dumyen ni hpe sha ngai gaw ndai hku sha nna asak hkrung sa na dai majaw nanhte ngai hpe lu sha ni ma n sa ya ra sai'' ngu tsun ai da. ''Lu sha ni ma n sa ya ra sai'' ngu dai hku tsun ai da, dai hku tsun na shi ma i, oh dai hku grai matsan dum ai law matsan dum tim hpa n lu di sai, hpa n lu di tim i, dai hku wa mat sai da. Dai mare de du kanu kawa ni hpe atsawm di sang lang dan ai da. Kanu kawa ni gaw i grai myit npyaw rai tim i dai hku sha nga kau dat ai da. Dai shaloi i ndai nam kaw nga ai ndai Hpumlum htu ma chyu ma galu mat da, lagaw ni ma nhting nhtang tu mat da, lamyin ni ma galu mat ai, nam kaw na n kaja ai myit ni ma shang mat da, dai kaw na hpum lum htu ngu ai gaw nga mat ai da. Dai kaw na ndai anhte ya du hkra rai tim i, hpulum htu paw pru wa ai gaw dai ni a kasha ma htu a majaw re ai da.
Origination date 2017-02-14
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/1016
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
L. Lu Lu Awng : speaker
DOI 10.4225/72/5989e85eceb4e
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), L. Lu Lu Awng (speaker), 2017. Hpu Lum Htu byin wa ai lam (The origin of the Hpu Lum Htu spirit). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-1016 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e85eceb4e
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-1016-A.eaf application/eaf+xml 34.2 KB
KK1-1016-A.mp3 audio/mpeg 6.01 MB 00:06:34.684
KK1-1016-A.wav audio/vnd.wav 217 MB 00:06:34.665
3 files -- 223 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found