Item details
Item ID
KK1-0934
Title Dusat ni hpa na n hkau hkat ai lam (Why animals disagree with each other)
Description Transcription (La Ring)
Ya tsun na lam gaw galang ni yu ni dusat dumyeng amyu myu ni hpa na nhkaw hkat ai lam hpe tsun mayu ai rai nga ai. Moi shawng de moi shawng de da nam sumwum langai mi kaw ayu hte galang nga ai da. Ayu gaw da pyaw hpa len hpa hpe grai ra sharawng ai wa rai nga ai. Raitim mung galang gaw da e tengman ai tengman ai amu hpe ra sharawng ai wa rai nga ai. Raitim mung da shan lahkawng gaw hkau hkat timung da shan lahkawng na myit ra ai lam gaw da e nbung ai lam rai nga ai da. Dai shaloi lani mi hta gaw da wora maga mare de da e shanhte na ndai dusat dumyeng ni a lamang langai nga ai da. Dai lamang kaw shanhte hpe mung sa na hku saw shaga da ai da. Saw shaga da ai shaloi gaw da yu gaw da sa na matu myit nra sharawng ai da. Hpa na i nga yang gaw da shi gaw lagaw kadun ai majaw hka panglai ni hpe shi gaw nlu rap ai majaw shi hku na nsa ai baw i nsa ai ngu hku na shi gaw myit daw dan da ai da. Raitim mung da shi a grai hkau ai galang gaw tsun ai da "Hkau yu e sa ga le dai de gaw nang nna ga ai lam ni na na rai nga le" ngu tsun ai da. "Ha ha ha ha nang gaw ngai hpe yu kaji ai ga i ngai nna ga ai lam ngu gaw nnga sai gaw" ngu tsun ai da. Dai shaloi da dai galang gaw myit dat ai da "Aw nye hkau yu hpe dai baw hte gaw nmai tsun nga ai. Nye hkau yu hpe gaw pyaw hpa len hpa sha hpa lu hpa hte she mai shalen nga ai" hku myit na "Aw dai hku nga jang ngai nang hpe naw tsun na wo de gaw nang nlu ga ai ntsin ni grai nga ai re lu dai ni hpe lu ga pyaw ga len ga" ngu na dai hku tsun ai da. Dai shaloi gaw da shi gaw da "E ngai mung sa nna ngu myit ai le nang hpe ngai majoi shala ai she re gaw" ngu na shi gaw bai masu dat ai da. Dai shaloi shi gaw tsun ai da "Mai ai sa na raitim mung nang ngai hpe lama mi nang ngai hpe lama mi karum yaw". "Nhpabaw karum ra na rai" ngu yang "Ngai dai de sa na shaloi na na baw na na hkum ntsa de ngai lung na ngai sa na" ngu tsun dat ai da. "She mai law nang sha dai hku nang sha kaja nang sha kaja ai hku amyit rawng jang gaw nhpa timung mai ai" ngu shi gaw tsun dat ai da. Dai shaloi gaw da hpang jahpawt hpang jahpawt shi gaw da sa mat sai da. Sa mat ai shaloi da dai yu hku na da dai galang a galang a hkum hkrang kaw jawn nna hka ni panglai ni bum ni hpe lai di mat ai da. Dai lai di mat na dai lamang de du sai da. Dai lamang de du shaloi gaw da yu gaw kalang ta du ai hte da shanhte na e manang ni hte e nhkru nkaja ai nmai lu ai nmai sha ai rai ni hpe lu sha num ni hte pyaw hpa len hpa ka manawt rai dai kaw nga taw ai da. Raitim mung da galang gaw dai hku nre ai da. Seng ang ai ga ni e seng ang ai ga ni kaja ai lam ni hpe jahta let shi na dai jinghku ni hte atsawm di shaga taw nga ai. Dai shaloi hpang jahpawt du mat ai shaloi gaw da yu gaw da lakang npu kaw malap taw nga ai hpe masha ni mu ai. Raitim mung da masha ni mu timung da "Shi gaw da mana sha du ai manam rai na hpa na dai ram ting pyaw hpa len hpa ra ai masha re kun" ngu tsun ai da. Dai majaw da shi hpe gaw kadai mung nra ai da. Dai majaw da dai galang gaw tam ai da wa sana shaloi da "Hka ya naw tam yu ga ngai na manang hpe ya chyawm me wa na aten du sai gara kaw she gara kaw she nga taw ai kun" ngu tsun dat ai shaloi lakang npu kaw re majaw nmu ai da. Nmu di na "Ah shi shawng wa mat sam jaw sai dai shi na manang ni shi hpe wa sa kau jaw sai" ngu hku na shi hku na ma shi na shi wa mat ai da. Wa mat ai shaloi gaw da shi gaw da bri na bai dum ai shaloi da "Maw ya kadai mung nnga sai ndai shara kaw ya nye na manang galang mung nnga taw sai rai. Hpami nga nga galang ndai gaw grai nhkru ai she rai nga ai ya ngai sha galang ndai hpe sha mu yu u ga ngai sat nan sat na" ngu hku na shi na myit kaw dai rawng mat sai da. Raitim mung da shi gaw wa ai da wa ai shaloi hka panglai mu ai da. Panglai ngu timung grai kaba hkra nre ai e yu ngu ai gaw kaji ai majaw i hka kade ram sha sung ai raitim shi na matu gaw panglai re ai. E kachyi mi sha sung sung re hka kaw nga taw na hku nga. Dai kaw she shi gaw nlu rap na dai kaw she malap masu su taw nga ai da. Malap masu su na dai kaw na masha gaw masha kaw na dai maga de hkauna galaw ai dingla langai gaw wa na "Ah ndai kaw yu langai si taw nga ai le. Yu ndai hpe hta wa nna ndai nye na kashu ni hpe naw shalen sha na re" ngu hku na shi gaw yu hpe shi na htinghpye kaw bang wa ai da. Htinghpye kaw bang wa ai shaloi yu gaw da yu na wa gaw da grai e ja ai dai ai re majaw da shi na dai htinghpye hpe gawa baw kau ai da. Gawa baw kau na shi gaw hka panglai ni rap ngut ai shaloi shi gaw gumhtawn yu mat ai. Gumhtawn pru mat ai. Dai shaloi shi ma shi na nta de du mat sai. Raitim mung dingla dai gaw "Shi na htinghpye kaw yu lawm ai" ngu hku sha myit na nta de du wa shaloi "Gai gai gai gai kashu ni e dwi la na kashu ni e ya wa yu mu dwi la nanhte hpe e lang ginsup chyai na arung arai langai mi jaw na" ngu tsun ai da. Dai shaloi shi na kashu grai law hkra gaw dai kaw sa wa nna "Dwi la hpabaw rai grai myit shang sha wa sai lawan tsun dan yu nu" ngu tsun ai da. "Nang gaw" ngu htinghpye kaw yu dat ai shaloi hpa nnga taw sai da. "Maw atsawm she tam yu mu atsawm she tam yu mu" ngu jang nnga taw sai da. Nnga taw na shi gaw "Kaning re me htinghpye ndai gaw kaning re ta" ngu na dai htinghpye hpe ga nna kabai dat ai shaloi lagat ni kaw hkra ai da. Lagat tsip kaw hkra na lagat tsip mung "Ah ndai anhte na nta ndai kadai jahten sharun da ya ai ta" ngu na dai hku ngu na i ndai gaw shanhte na hpun makau kaw da u hka ni nga ai da. U hka ni hpe "Aw ndai u hka ni gaw anhte hpe manawn masham re gaw anhte na ndai atsip hpe ndai hku di ya ai i" ngu na ndai u hka kasha ni hpe gawa sat ai da. Gawa sat ai shaloi u hka kanu mung wa ai shaloi "Hah ngai na kasha ni hpe ndai kadai sat ai ta. Ndai gaw kadai mi rai rai wo ra maga de na kadu hka ni rai na re" ngu ai da. "Kadu hka kadu hka ni rai na re" ngu na dai shi na madu wa tsun ai da. "Hpami nga nga nmai byin ai ndai gaw gawa da ai rai majaw kadu hka ni gaw nmai byin ai" ngu tsun ai da. Kadai rai ngu shi gaw myit ai myit myit myit rai yang she da dai shanhte na hpun makau kaw na te te du u ni hpe shadu ai da. Te te du u ni mung e dai te te du u mung da shat sa tam sha ai majaw shanhte kasha ni hpe dai ni hpe gawa sat kau da. Gawa sat kau ai shaloi te te du u dai mung da "Ya nye kasha ni hpe sat kau ya sai ya kadai kun" ngu na tam tam tam na tasint tasint shi na e langai hpang langai le i sat sat sat rai na dai hku nga mat ai shaloi jahtum kaw gaw da e dai shaloi um hkainu si hkainu hpun langai hpe da mu ai da. Hkainu hpun langai hpe da dai kaw na da u dai ni gaw shanhte u shanhte na u amyu baw shagu gaw da pawng na dai i jawm na dai dai hkainu hpun hpe da daw kau dat ai da. Daw kau dat ai shaloi gaw hkainu ni gaw da hkainu ni gaw naw hkalung ai majaw da run mat ai da. Run mat na run run run na magwi yup taw kaw magwi yup kaw na magwi rawt wa na "Hahh" ngu na rawt wa ai hte magwi na ndai ladi hku hte myi hku ni kaw yawng shang mat ai. Dai shaloi da dai magwi hku magwi ma shi na myi kaw dai hkainu shang mat ai re majaw shi ma gai kalang ta "Myi man sa myit kau na" ngu na kagat wa ai shaloi dai hka makau kaw yup taw ai shu hpe shi gaw kabye sat kau hkrup ai da. Dai shaloi da shu dai mung da e magwi kaba law ai wa kabye sat kau ai majaw da shu dai mung si mat ai da. Si mat ai shaloi da e dai shanhte na dai dusat dumyeng ni na i dai sara salang rai nga ai dai hkanghkyi hpe ndai lam ni yawng hpe sa madi madun ai da. "Ndai gaw nhpabaw nhpabaw nhpabaw" ngu na yawng madi madun ai shaloi da e shi hpe dai magwi hpe san yang mung "Ndai rai nga ai ndai rai nga ai" ngu tsun ai da. Raitim mung da ndai masha ni ashe lagat ni yawng yawng yawng htum mat tim da ndai lam yan gaw set-tsat-mu (mahkri shawn ai lam) ngu nnga taw ai da. E tsun ga nga yang e ndai byin wa ai lam gaw i ndai byin wa ai lam gaw nau matut ai lam nau nnga taw ai le. Matut ai lam nau nnga taw yang "Ndai gaw i ka-ang kaw lam langai naw nga ai" ngu tsun ai da. Lam langai naw nga ai ngu yang she "Gai dai hku nga yang da e hka dumbau nang gaw nhpa na dai u hte hka dumbau ni nhpa na dai ndai hkainu hpe nanhte hpa na sharun dat ai rai" ngu tsun dat ai shaloi hka dumbau gaw hpa tsun ai i nga yang "Hpa chye na ngai na npu ngai na ntsa ngai na baw ntsa kaw wo kaw ngai na ngai hkumpup hkumpa ni hpe kanaw taw ai shaloi ntsa kaw na she ngai hpe namsi langai mi wa gaw hkrat bun wa ai" ngu tsun ai da. Dai namsi ni hpe san yang da "Ngai mung nchye ai ngai hpe kadu hka she kadu hka ni she ngai hpe ndai namsi hpe gawa di dat gawa di dat ai" nga yang "Kadu hka nang hpabaw na di ai rai" nga yang "Ngai na kasha ni hpe sat kau ya nga gaw" ngu. E san san san san rai yang gaw da e dai kaw na she i shi shi shi shi nga "Ngai re law ngai re law" nga kadai mung i kadai na mara re ngu mung kadai nhkap la ai majaw da "Ngai na kasha hpe sat kau ya ai gaw nang she re nang she re" nga tsun nna da ya du hkra da e ndai mungkan kaw nga ai dusat dumyeng ni yawng gaw hkum hkum tsup tsup na zuphpawng hpawng ai ni nnga taw sai da. Kadai mung da kade na pawt sindawng ai myit hte myit hte nga taw sai da. Ya ngai na prat kaw du timung lapu hte magwi ngu gaw e nhkau ai. Nhkau ai e tsun ga nga yang u hte ula hte ula pyi htim hkat wa ai. Dai zawn zawn sha e nhkau hkat ai ngu ai hpe ndai kaw jahtum dat nngai law.
Origination date 2017-02-13
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0934
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
L. Lu Lu Awng : speaker
DOI 10.4225/72/5989e6fb11460
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), L. Lu Lu Awng (speaker), 2017. Dusat ni hpa na n hkau hkat ai lam (Why animals disagree with each other). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0934 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e6fb11460
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0934-A.eaf application/eaf+xml 41.2 KB
KK1-0934-A.mp3 audio/mpeg 8.49 MB 00:09:17.767
KK1-0934-A.wav audio/vnd.wav 307 MB 00:09:17.755
3 files -- 315 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found