Item details
Item ID
KK1-0741
Title Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai lam (The Kachin migration) with English translation
Description Translation (Rita Seng Mai)
I would like to tell you about the past lifestyles of the Kachin people. The place where the Kachin people lived. There was a lake between Israel and Egypt. Through China, we passed Mogolia and Tibet. When we arrived in the hilly region of Tibet, we found salt. Then we settled down there. Since the Jinghpaw or Kachin people lived in the place where salt was found, we got the name Jinghpaw. (Jum hpaw to Jing hpaw.) Later, we travelled through India and arrived at Mali Hku Majoi. When we were there, we lived in caves. At that time, there was a saying, "Katsin mung shan naw sha, kata raw sha naw raw la." It meant we didn't know that we should wear clothes. And we didn't have fire, so we just ate everything raw. After staying for some time, we stayed in Gumshu Gumwa Cave. After that, we arrived at Hkranghku Majoi Nrang Hka Tsaw. And we lived in Wa Htam Cave. After that place, we arrived at Hkumpu Yang village. And we celebrated Kumran Manau there. Some Kachin people went to India, some went to China or Chin State, and some went to Shan State. We got to know the existing numbers of Majoi Shingran. At the 100-year Jubilee of Jaw Masat ceremony in Nawng Nan and at the Manau festival in Myitkyina, we got to know that there were six Majoi Shingra. This is how the Kachin people descended.

Transcription (Lu Hkawng)
Wunpawng amyu sha ni a nga hkrat nga sa wa ai lam labau hpe hkai dan mayu nngai, Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai ginru ginsa ngu ai gaw moi Israel hte Egypt laprang jawdan hpum nawng ka-ang shara ga ngu ai hku nna, Mogaria hku gayin wa miwa mung hku lai nna Tibet de laidi nna Tibet shagawng ngu ai kaw du ai shaloi jum mu ai jum hpaw ai shara kaw shawng nga ma ai da. Wunpawng sha ni gaw, jum hpaw kaw nga ai masha ni ngu ai mying hpe la kap nna Jinghpaw ngu ai mying lu wa ai re da. Dai Tibet shagawn kaw na lai nna daba muk lung India galar mung hku gayin nna mali hku majoi de du wa sai da. Mali hku de du yang gaw an nam lungpu kaw shawng rawng ai da. Dai aten gaw katsin mung shan naw sha kata raw sha naw raw la ai ngu ai re. De a lachyum gaw buhpun nba garai n chye shakap ai wa hka n nga ai majaw katsing naw sha ai prat hpe tsun ai re. Mali hku lai chyai hku majoi chyai yang gumshu gumwa lungpu ngu ai kaw bai rawng ai da. Chyaihku majoi lai nna hkranghku majoi nrang hka tsaw ngu ai kaw du wa htam lungpu ngu ai kaw bai rawng ai da. Dai kawn le nna she nran hkrang tsaw ngu ai kaw yat yang she hkumpu yang ngu ai kaw bai du sai da. Dai kaw gumran manawn dum nna Wunpawng sha ni n kau ma daban mung mung India de nkau mi wan shan shagawn miwa mung de n kau ma sawlaw shaplaw jan bai, hpakai punyi punga, hkang mung de n kau ma shingli sam mung de, re nna hka bra mat wa ai re majoi shigra ngu ai kade nga ai i nga yang she, latsa ning jaw masat nawng nan majoi kaw kalang rai sai, dai hpang e myitkyina ninggawn hkumran manau myitkyina manau dai hte rai yang majoi shingra kru nga ai hpe chye lu ai. shinggyim masha Wunpawng sha ni nga hkrat wa ai lam gaw dai hteng rai sai.

E chyip ningchyi eyip ning-in ngu ai hte chyi yan n ma pri yan n ma ngu ai lachyum gaw chyip ningchyi eyip ning-ing ngu ai gaw nsin yan nhtoi hpe garai n lu ginhka ai prat hpe tsun ai re. Chyi yan n ma pri ran npra ngu ai gaw dingdu dingda sinpraw sinna hka hku hkanam gara n lu ginhka ai lam hpe tsun ai re. Dai aten hta gaw sumsin lamu a hku-awn naw wa gindi aga shamyen naw pan re ai aten kaw na hpan ning san chye ning san ai hpan shalat nna sinsum lamu mung yu dingnaw ninghkai ginding aga mung sa sa dingnau sharai mungkan ga ntsa e ru ma ru, tu ma tu, nga ma nga pra ma pra, hkrung mahkrung hpe shangai nna hpan ningsa chye ningsan e, hpan shalat nna ning-waw chyingnu ningyan majan kaw shut nna shangai kanu shangai kawa ngu na shangai sai. Dai yan e shangai dat ai gaw shangai ding dawm di dawm ngu ai kaw du jang hpan ningsan chye ningsan hpe san wu ai. Ya gaw shangai nlu chyinghkai nku sai, dinggai dingla rai ngu yang e, n mai ai ya mung sha gyi pinlang naw lang mahkawn shabrang naw brang u, bai naw shangai mu, shingtsi ngu ai mung naw lat ra masha ngu ai mung naw prat ra shingtsi mung ring masha mung jing ra ai ngu na, bai shangai yang na she, shanu ni ngu ai shangai ai, shanu ni ngu kaw na she masha wahkum ngu ai shangai ai, masha wahkum hpe hpan ningsan chye ningsan e jan ning gyi gap yang masha wa labat ngu ai bai shangai sai. Dai kaw na she mahtum kaw chyalat ngu ai la nna majoi yi kawng hkyen, shingra yi kawng gayen shinggyim gaw dai kaw lat masha gaw dai kawn prat sai. Rai tim mung e hka ngu ai naw shalat ra ai ngu na lagawn chyingnu yan majan kashu e bai shangai shangu ai. Ba yang gaw gumtsun ai, pawng yang gaw gayung ai, pawng yang gaw galwi ai ba yang gaw gabwi ai ma wa mi lu sai law hpan ningsan chye ningsan e mying gaw n chye sha mying ai law nga nna ndai gaw yat ninggawn mai wa la ni lat hka-ang shingra masha ni prat yang lu lang na matu ninggawn chyuring sinwa mating ngu ai re. Hka garai n mu ai dai aten hta dai hpang she ndai ninggaw chyingri shingwa mading ngu ai gaw shingyim rau mung nau ran masha mung nau tsan ai ngu nna shyingyim rau ni masha rau mung ni hka naw tam ga ngu nna tam nga yang da, htaw htawng lung gadawn gaw shingling praw sam grai hpu ai da. Nang gaw hpa lu hpa sha nna tsawm n dai ngu san yang she U goi yan nhtoi mahka e hkrat ai sumsin lamu de lat ai shagan hpu tat ngu ai lu nna tsawm ai ngu ai da. E ya sumsin lamu de kadai wat ai shagan hpun tat gaw kadai sat ai ngu she, ''U tawng wa ngai lung sa ga ngu na shabrai naw jaw mi law'' nga shabrai gaw hkai ma la mu gaw hkai mi sha nga dai kalang mi shung di mi law shat jam lami dung mi law sumsin lamu na shalat sai da, shaga hpun tat jahkrat sai da, shalung ndung e ra, shala hpun ba e chya wawn mai la ni de garen ai da, u koi naw lagaw deng pyen ai da. Bai law shanu ndung kadai wa deng shalang htingpa kadai sat de, hkahku kasha hka hkyen kasha ngai lung sa ga law nga shing chyan lamying hkring nga ai chyen ngu ai mali shung di mi law nga shalung ning tu na hka hku la jahkret sai da. hka hku la jahkrat sai da. Tu ntu a ra masau myit ja ning wang mai la ni deng garawng ai da, U koi naw lagaw mung kalang mi shun ai da. Ya tu ndung kadai nga mi dai sau ndung kadai sat ai wat shayit la ngai lung n ngai dai mu she jaw shabrai hpe naw mi law mu gaw hkai ma la shabrai gaw hkai ma sha nga yang Yat shi chying rim masha mung yan galu num hkawn da wa ji sai chyu nna nga na nga ya dai ni du hkra wan ai masha hpe nam de sa yang kawa ai dai shabrai re, Nga tu n tu nna shalat nga sau ndung kaw na jahkrat ai gaw machyu lung kan e tep ning wa pyi bai hkrat bang mat sai, ''Gai law ya ning pu de kadai lung wa kadai shang ai'' nga yang hkang shayit la hkan masha ngai shang n-ngai law shabrai she jaw mu law nga mu gaw hkai mi la shabrai kaw hkai mi sha nga yang hpyi nai lakap lahkawng shun mu law nga dai ni jahkan gaw matep wa wa re lagaw lahkawng tu ai re. Jahkan gaw lungpu e nang lung rit shang jang le hka katsi pyaw nna hpun tang shan e sha nna hpun tang de nga yang she 'E ya ndai jahkan hpe pru na matu kadai kaning di na rai'' ngu yang she katsi wun lang wa htingnan shu gumhtang wa shabrang ning re tsang hpan majan ngu ai gaw hpaji majan langai mi kaya pa chye mali ai hpe shaga ti shingbai mi koi ye ngu ai wa galaw ai da. Shingbai nu koi ye gaw lahkru laja ndung shaga yang dinghta wa yang hte gaw kaning nga pyaw ai nsen wa shaga ai kun nga nna, koi yen nsen madat ai nga nna le wa na hka hkang nan wa ai da. Hka dai gaw hka katsi re ai majaw kadai hpe shawng lu shangun ngun 'Bainam e nang gaw ya salang nga mung nang nga ai nang shawng lu yu'' ngu nna bainam e lu yang she yu hkraw machyi ai law nga nna gahtang mat ai. Dai ni du hkra bainam hka hkrit mat ai gaw dai majaw re da. Bai ya gaw kadai hpe shawng lu shangun na ngu Hkanghkyi la e nang gaw marawn yang mung ngoi jahtau mung tsoi nang shawng lu yu u ngu oh ra mung du hkraw machyi ai nga nna ginhtang wa dai ni du hkra Chyahkyi gaw kahtan hpyi kyip kyip re wa ai da. Dai kaw na hka nat jaw ai ngu hka tswi ai ngu ai nga ai Wunpawng sha ni nat jaw prat e, dai kaw na hka kaja lwi nna le, katsu chyinghtawng lat nga wang lat jang prat sa mying mahtang lat, payawn nga tsan prat, mazup madu wa lai ra u hkan ma du kaba Mali la-ing ngoi e sahti le nam lung panglai du hkra kaba wa ai re ndai gaw hka shalat ai lam re.
Origination date 2017-02-10
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0741
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
N. Gum Ja Naw : speaker
DOI 10.4225/72/5989e3dde60eb
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), N. Gum Ja Naw (speaker), 2017. Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai lam (The Kachin migration) with English translation. EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0741 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e3dde60eb
Content Files (6)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0741-A.eaf application/eaf+xml 12.5 KB
KK1-0741-A.mp3 audio/mpeg 1.91 MB 00:02:05.153
KK1-0741-A.wav audio/vnd.wav 69 MB 00:02:05.141
KK1-0741-B.eaf application/eaf+xml 32.2 KB
KK1-0741-B.mp3 audio/mpeg 5.55 MB 00:06:04.329
KK1-0741-B.wav audio/vnd.wav 200 MB 00:06:04.314
6 files -- 277 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 6

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found