Item details
Item ID
KK1-0573
Title Sha la wa a lam (The lousy ghoul) with English translation
Description Translation (Rita Seng Mai)
I'm going to tell you about a lousy ghoul who bullied villagers. Once in a village, the villagers lived happily and peacefully. A ghoul had come into the village and started to bully the villagers. He stood at the front of the village and threatened the villagers by saying, "You must treat me to the best milk tomorrow. If not, I will eat all of your children!" They were scared and collected all the milk from their home. The next morning, they went to the ghoul and fed him. He drank all the milk and took a nap under a fig tree. That night, he told them, "You must treat me to chickens tomorrow. I crave chickens. If you don't treat me to chickens, I will eat your children!" They were frightened and caught all the chickens inside the village. The next morning, they fed him chickens. The bad ghoul ate the chickens and took a nap under the fig tree. The next day, the ghoul told the villagers, "I want to eat pork tomorrow. Give me pork tomorrow. If not, I will burn your houses down!" They were so scared. The ghoul had a stick with sharp spikes. He waved the stick and threatened, "I will destroy your houses and belongings!" The villagers were frightened, so they looked for pigs. The next day, they offered pork. After eating it, the ghoul said, "I want to eat beef tomorrow. Give me beef tomorrow! If not, I will destroy your belongings." Then the villagers were looking for cows. They killed the cows and gave beef to the ghoul the next day. After eating beef, he slept. The ghoul bullied the villagers every day. The next day, the ghoul said, "I want to eat sticky rice tomorrow." Then the villagers collected all the sticky rice and steamed it. They added some delicious ingredients to the sticky rice and gave it to the ghoul. The ghoul ate the sticky rice and took a long nap in the afternoon. When he woke up, he threatened the villagers by saying, "If you can't treat me to the food that I ask for tomorrow, I will beat you to death with my stick with sharp spikes!" He continued, "I want to have real honey tomorrow. I even want to have it now. Find it no matter what!" When the ghoul said it to the villagers, they were scared and went into the forest to search for beehives. However, they couldn't find any beehives. Then one boy said, "That ghoul bullies us every day in different ways." There was a beehive in which there was no honey in the east of the village. There were only bees in it. He saw it. And he told the villagers, "Don't worry. I will harvest honey and give it to the ghoul tomorrow. So don't worry, everyone. Just watch the ghoul who will be in trouble tomorrow." The next day, the ghoul came into the village by holding his spiky stick. He asked them, "Where is honey? Won't you give me honey yet?" He was waving his spiky stick while asking for honey. Then the boy said, "I have honey that you crave. I have it." He covered his whole body with fabric, except his eyes. He climbed up the big tree and took the beehive. And then he gave it to the ghoul. He said, "Here! This is honey that you want to have." He put it in front of the ghoul. The ghoul thought that honey was put into a bottle, so he said, "It's honey." And he hit the beehive that was in front of him. It hit it hard with it spiky stick. Then the bees were angrily flying towards the ghoul and chased him. The bees thought, "Who destroys our hive?" At that time, the villagers were already hiding safely. The bees saw only the ghoul, so they thought, "He is the one who destroyed our hive!" They stung him hard. The ghoul shouted in pain, "Who did it to me!?" It ran into the deep forest. Since that day, the ghoul hadn't come back to the village again. The villagers lived happily ever after.

Transcription (La Ring)
Ya tsun na gaw sha lawa wa gaw mare masha ni hpe grai zingri sha ai lam. Moi shawng e da ndai mare kahtawng langai mi kaw she ndai mare masha ni gaw grai pyaw hkra nga taw shaloi she dai shaloi she sha lawa dai wa du wa ai da. Sha lawa dai wa du wa rai na she shi gaw mare masha ni hpe zingri ai wa she e wo mare baw kaw wa nga taw na she i "Nanhte ni ngai hpe hpawtni rai jang nga chyu grai mu ai nga chyu nanhte ngai hpe wa jaw lu wa jaw lu u. Nlu wa jaw lu yang i nanhte ni hpe ngai yawng hpe nanhte a kasha ni yawng hpe ngai sha kau ya na" ngu tsun ai da. Tsun ai shaloi she mare masha ni mung wo ndai nta na nga chyu wora nta na nga chyu nga chyu nga chyu ni yawng la na she i yawng la na she hpang jahpawt rai yang gaw ndai wa lu na matu nga chyu hpe she wa jaw da sai da. Nga chyu hpe wa jaw na e sha lawa wa mung dai kaw nga chyu hkru hkra lu na she dai lakum hpun kaba kaw she shi gaw wa yup taw sai da. Wa yup taw re shaloi dai shana bai tsun sai da mare masha ni hpe she "E nanhte ni ngai hpe gaw hpawtni gaw u shan nan jaw sha ra sai. Ngai u shan grai sha mayu ai dai re majaw nanhte ni ngai hpe u shan nlu jaw sha yang nanhte na kasha ni yawng hpe ngai sha kau ya na" ngu tsun na she ndai mare masha ni mung wo grai hkrit sai da. Grai hkrit na she wo mare ting na u ni hpe she la. La na she sat na she hpang jahpawt rai yang gaw shi hpe wo u shan ni bai wa jaw sha sai da. Wa jaw sha na shi mung dai sha lawa mung bai sha la na she wo bai wa yup e shi na ndai lakum hpun kaw bai wa yup taw sai. Wa yup taw rai na she hpang shani bai rai yang gaw "E nanhte ni ngai hpe hpawtni gaw ngai gaw wa shan e wa hpe sat na ngai sha mayu ai ndai wa shan bai jaw sha. Nlu jaw sha sai kaw na gaw nanhte hpe ngai nanhte na nta ni nga manga ni yawng hpe ngai wan nat kau ya na" ngu da. Dai hku ngu bai tsun na she mare masha ni mung hkrit sai da. Hkrit na she kaja wa shi mung ndai sha lawa gaw shi gaw ju zawn re shingna duk kaba lang ai hku nga. Dai rau she awut na she "Nanhte hpe ngai nanhte nta ni rai ni ngai yawng jahten kau ya na" ngu dai hku na tsun na she kaja wa ndai mare masha ni mung hkrit nna she wa bai tam sai da. Wa bai tam rai wo nta na wa ni tam la na she hpang jahpawt rai yang wa bai wa jaw sha sai da. Wa bai wa jaw sha re shaloi she ndai sha lawa wa gaw shi gaw bai tsun dat ai hku nga. "Ngai gaw hpawtni nanhte e dumsu shan sha mayu ai. Dai re majaw nanhte dumsu shan jaw sha. Dumsu shan nlu jaw sha sai kaw na gaw nanhte hpe ngai e nanhte na arai ni ngai yawng jahten shaza kau ya na" ngu na dai hku ngu bai tsun sai da. Tsun ai shaloi she mare masha ni mung grai hkrit tsang ai hte she kaja wa koi dumsu bai hkan tam sai da. Dumsu bai hkan tam rai na she dai dumsu hpe mung sat, sat na she atsawm sat na hpang jahpawt rai yang gaw ndai dumsu hpe mung shanhte bai wa jau da sai da. Wa jau da na ndai nndai sha lawa wa mung dai dumsu hpe she sha la na she bai yup taw sai da. Bai yup taw nga hpang shani bai rai yang mung ndai hku rai na she mare masha ni hpe she amyu myu rai na zingri sha ai da. Amyu myu rai na she jahkrit shama na she zingri sha re shaloi she ndai hpang shani bai rai yang gaw ndai ndai sha lawa wa gaw shi gaw e ashe "Nbaw shat grai sha mayu ai" ngu bai tsun sai da. Grai sha mayu ai ngu bai tsun rai jang she mare masha ni gaw kaja wa sha nbaw shat bai hkan tam. Wo nga manga nbaw ni la na she kabaw. Kabaw na she shi hpe kabaw na dai kaw mu hpa ni atsawm bang na she bai wa jau sai da. Bai wa jau na she ndai sha lawa wa mung bai sha na she shani tup bai yup taw sai da. Yup taw na she hpang shani bai rai yang gaw "Hpawtni gaw ngai nanhte hpe nanhte ngai ra ai hpyi ai ngai ra ai hpyi ai hpe nlu jaw sha sai kaw na gaw nanhte mare masha ni yawng hpe ngai ndai nye na ndai ju kap ai ndai bat bau rau nanhte hpe yawng hpe ngai abyen sat kau na" ngu dai hku ngu jahkrit sai da. Jahkrit yang she jahkrit na tsun ai she "Hpawtni gaw ngai lagat ntsin lagat ntsin ngu tsun ai hta lagat ntsin ajet hpe sha ngai grai lu mayu ai. Ngai ya jang jang pyi grai lu mayu ai dai majaw nanhte ni lu hkra tam. Lu hkra tam na ngai hpe lagat ntsin jaw lu u" ngu dai hku ngu bai tsun ai da. Tsun ai shaloi she ndai la wa gaw ndai sha lawa wa gaw dai hku tsun dat ai shaloi she ndai mung masha ni mung i mare masha ni mung shanhte mung koi grai hkrit let she yawng nam de sa na she lagat tsip hkan tam hkawm sai da. Lagat tsip hkan tam hkawm rai yang lagat tsip mung ngai mi pyi nmu ai hku nga. Langai pyi nmu rai yang she ndai e la kasha langai mi wa gaw "Ndai sha lawa ndai wa anhte mare masha ni hpe ndai nau zingri sai" ngu na she shi wa she wo mare baw kaw na mare kaw she lagat wa she lagat ntsin ma nrawng ai dai kaw she dai lagat tsip kaba law ai dai kaw she dai lagat tsip kaw gaw lagat ntsin nrawng shi ai. Dai kaw she lagat ni lagat ni grai law hkra rawng ai lagat tsip kaba kaw she wa mu tawn da sai da. Wa mu tawn da rai na she shi gaw mare masha ni hpe mung tsun sai ndai la sha wa gaw "Nanhte hpa hkum tsang mu yaw hpawtni rai yang ndai sha lawa wa hpe ngai nan lagat tsip aw lagat ntsin di jaw na re. Dai re majaw nanhte mare masha ni hpa hkum tsang ndai sha lawa wa kaning rai jamjau na ngu hpe sha nanhte atsawm yu tawn da mu" ngu dai hku ngu na tsun ai da. Tsun na she ndai la kasha wa gaw hpang jahpawt du sai da. Hpang jahpawt du ai shaloi gaw koi ndai sha lawa wa gaw shi na ndai hpri ju ni kap ai ndai shingna duk hpe sha lang rai na shi gaw sa wa sai da. Sa wa na "Gara ngai hpe nanhte lagat ntsin njaw lu na i" ngu na she shi na ndai hpri ju lawm ai ndai shingna duk hpe sha lang na she awut sa wa sai da. Lawut sa wa re shaloi she ndai la kasha mung i e "E lo nang sha lawa e nang grai lu mayu ai lagat ntsin ngai mu tawn da sai" ngu na she ndai la kasha wa gaw shi na hkum ting sumpan ni hkayawp myi sha jahku la na she hpun ntsa lung na she shi gaw lagat hpe she lagat tsip dai hpe she di la na she sha lawa na sha lawa na dai "Maw ndai gaw nang grai lu mayu ai lagat ntsin re" ngu na she jaw dat ai da. Shi na shawng kaw she wa tawn ya ai hku nga. Wa tawn ya shaloi she ndai sha lawa wa gaw ndai sha lawa wa shi na myit hta gaw shi hpe atsawm rai bu hkan e palin hkan e bang rai na wa jaw lu na shadu na she "Ndai wa i lagat tsip" ngu na she aw "Lagat ntsin" ngu na she ndai lagat tsip shi shawng kaw wa tawn da ya ai dai hpe she shi lang taw ai ndai e ju tu ai shingna duk rau she lagat tsip hpe she adup ayai dat ai da. Adup ayai dat ai shaloi she koi lagat ni wa grai law lagat ni wa "Anhte tsip hpe kadai wa hpya sata" nga na she wo hkan shachyut ai da. Dai she dai mare masha ni gaw yawng makoi taw hku nga. Makoi taw she ndai sha lawa shi hpe hkrai sha ndai lagat ni gaw mu nna she lagat ni gaw "Anhte lagat tsip hpe jahten ai" nga na she lagat ni gaw shi hpe gai aging hkan shachyut tawn da ai da. Hkan shachyut tawn da jang she shi mung i lagat na ai hte machyi nna she "Akalaw e ngai hpe kadai wa hpabaw di wa sata e" nga na she shi gaw wo nam de she hprawng kagat shang mat na dai shani kaw na i ndai sha lawa gaw shinggyim masha ni kaw mung nsa mat na she ndai shinggyim masha ni gaw shanhte ni gaw grai pyaw hkra ai na she nga mat ai da.
Origination date 2017-02-09
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0573
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
L. Hkawn : speaker
DOI 10.4225/72/5989e12857804
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), L. Hkawn (speaker), 2017. Sha la wa a lam (The lousy ghoul) with English translation. EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0573 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e12857804
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0573-A.eaf application/eaf+xml 46.4 KB
KK1-0573-A.mp3 audio/mpeg 7.31 MB 00:07:59.790
KK1-0573-A.wav audio/vnd.wav 264 MB 00:07:59.762
3 files -- 271 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found