Previous item Next item
Item details
Item ID
KK1-0421
(Collection Details)
Title Lamu ga nnan lat ai ni a lam (The Kachin genesis)
Description Transcription (La Ring)
Ya ngai tsun na lam gaw moi shawng nnan hta shinggyim lat masha prat lamu ga nnan lat ai ni hpe ngai chye chyang ai made lai wa sai myitsu salang ni kaw nna tsun shaga ai ni hpe madat sumhting la nna ngai ka tawn da ai ginru ginsa labau hpe hti dan na nngai. Moi chyaloi nhkoi prat hta sumsing lamu ngu ai garai nlat ginding aga ngu ai mung garai nprat yang hkoi nga shi wa dam nga lada hkoi shinghka kaman lila nawn nawn wam wam shun shun rai nga yang gat tung kanu zawn rai ai ma yang hpun shan kasha zawn re ai ma grang mut samwi zawn rai ai ma mam mawam supmwi zawn rai ai ma wam manut zawn rai ai ma nyut shing krang zawn rai ai ma htit rai yang e htawa sum htawn la ngu ai hte mawan majan num ngu ai shi hte shadang lahkawng nat prat wa ai nga ma ai. Ndai yan lahkawng mayaw htinggaw de sa wa yang kade mi nna ai shaloi kraw kata de gara akan kata hta mung shaga shangai nhtoi mung garai n-gu daidaw nhtoi mung garai ndu yang gumhpraw ninghkyi hte yep ja ninghkyi hte brep rai shangai sa wa ai, shangai ai hte rau mani shaga chyau lachya nga ai mi shangai pru wa ai majaw kanu yan kawa gaw mau nna "Ya nang gaw kadai mi rai ta" ngu san yang "Nu yan wa e ngai gaw hpan wa ning sang chye wa ning chyang ngu ai wa rai nngai" nga nna shi a mying mung shi shamying nna kanu yan kawa a mying hpe mung "Chyinghkai nu a mying gaw ninggawn jan chyanun chyinghkai wa a mying gaw hpunggan wa woi shun" ngu nna chyinghkai kanu hte chyinghkai kawa a mying hpe mung shamying ya sai nga ma ai. Hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw kanu kawa hpe tsun madun nna ja ninghkyi shawn bai gumhpraw ninghkyi hkrawn di nna pu kamoi shadai kadoi la sai nga ma ai. Ndai lahta na lam ni gaw hpan wa ningsang chye wa ningchyang lat prat wa ai lam ni re nga nna tsun hkai da ai hpe ngai mung dai hku matut hkai ai hku rai sai re law. Sumsing lamu hte ginding aga lat prat sa wa ai lam. Ninggawn jan chyanun hte hpunggan wa woi shun yan gaw mayaw htinggaw bai de sa wa yang shangai chyinghkai nhtoi gu daidaw nhtoi du yang shabu hkinrun shadai hkindun ai shayi num sha langai mi hte shadang la sha langai mi hpe bai shangai shaprat yang hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw gumhpraw ninghshii shawn ja ningshi hkrawn di nna pu gumwai shadai kadoi ya dat ai shaloi shayi num kasha ma gaw galeng chyu galeng mat wa nna kanu yan kawa gaw mau nna "Aga aga aga" ngu tsun dat ai. Shayi num sha mahtang gaw aga tai wa sai nga ma ai. Bai shadang la sha mahtang gaw pu gum moi shadai kadoi ai hpang e poi ahpawt shalun ai bungga nbung hte ntsa de poi shalun la ya ai hpe yu mada dat yang mu pyi nmu mat sai wa hkra rai sai ngu tsun ai. Shadang la sha mahtang gaw sumsing lamu tai wa sai nga ma ai. Matsing hpa ndai sumsing lamu hte ginding aga lat ai lam hpe tsun ai gaw hpan lahkawng nga nna tsun ai lam nga ai. Ndai lam hpe tsun yang ninggawn jan chyanun hte hpunggan wa woi shun yan gaw wawnhtu hka wawn zawn rai ai mi hte myen chyi jamyen zawn rai ai ma yan hpe shangai shaprat dat ai shaloi awn htu hkawawn zawn rai ai wa hpe gaw poi tsang ai nbung hte ntsa de shapoi lung wa yang sumsing lamu tai nna ap bai myen chyi jamyen zawn rai ai shayi num kasha ma gaw ginding aga tai nna gap rai wa nna ginding aga hte sumsing lamu ngu ai byin tai wa ai nga nna mung tsun jahta ma ai. Ndai zawn sumsing lamu hte ginding aga hpe shalat shaprat sai hpang gaw ginding aga ntsa hta nga ra ai hpun kawa namhpyi nampan ni hkum hkra hte hkashi hkanu ni yawng hpe mung shangai shaprat shalat da sai nga ma ai. Ya shinggyim masha hpe shalat ai lam hpe salang ni tsun ai lam hpe ngai matsing da ai hpe bai ka tawn ai hpe hti dan na. Ninggawn chyan chyanun hte hpunggan wa woi shun gaw bai matut nna dinghku de sa wa yang shayi shadang lahkawng hpe shangai shaprat ma ai. Kanu yan kawa gaw nchye nna hpan wa ningsang chye wa ningchyang hpe san yu yang "E chyinghkai nu yang chyinghkai wa e ndai yan a mying gaw sharu neng jan ning awn hte shawa nang wa ninghtawn ngu ai yan rai sai" nga nna tsun shamying sai. Ndai sharu neng jan ning awn hte shawa nang wa ninghtawn yan hpe mung hpan wa ningsang chye ningchyang gaw ja ninghkyi hkrawn gumhpraw ninghkyi dawn di nna pu kamoi shadai kadoi nna shalat shaprat da sai" nga ma ai. Ndai sharu neng jan ning awn hte shawa nang ninghtawn yan mayaw htinggaw de sa wa yang shangai nhtoi du daidaw nhtoi gu yang lum alum hkum ahkum rai ai mi hpe shangai masai nga ma ai. Dai hpe hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw shinggyim lat masha prat wa sai hpe chye da sai. Raitim hpan ningchyang chye ningchyang kaw nna hpang de e hta masat dingsat ngu ai lam nga ra ai ngu nna ji nu mahtoi kaba hte ji grawng mahtoi kaba yan hpe hpabaw re ai lam hpe chyam yu shangun yang ji nu mahtoi kaba hte ji grawng mahtoi kaba yan gaw shinggyim lat masha prat wa sai re ngu nna hpan wa ningsang chye wa ningchyang hpe tsun dan sai nga ma ai. Dai shaloi hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw ji grawng myi htoi kaba hpe gaw "Yat shinggyim ring masha jing yang nang gaw shinggyim kan nwaw masha pu nbaw ai hku shinggyim sai lu di pra masha sai chyu masha sai chyu nna nga" ngu nna matsun numhtet da sai nga ai. Bai ji nu mahtoi kaba hpe gaw "Ji nu myihtoi kaba e yat shinggyim ring masha jing yang e shinggyim lu ngam sha ngam shanut shanaw ni hta kap nga ai hte nrut nra ni hpe makyin mata sha nna asak hkrung nga u ngu" hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw matsun madun da sai nga ma ai. Dai hpang hpan wa ningsang chye wa ningchyang gaw masha wahkum ga na ngu gumhpraw ninghkyi shawn ja ninghkyi hkrawn di yang "E masha wahkum kata hta shinggyim masha ni gaw ngai hpe hkra kau na lu ngai hpe hkra kau na lu nga nna tsun pru ai hpe na nna gara shara hta ga shaw yang mai na kun ngu nna myit sumru nga yang "Shara langai mi hta an lahkawng nga ai shara ni hta ga shaw mi" nga nna tsun ai shara hta e hpan ningsang chye ningchyang gaw gumhpraw ninghkyi shawn ja jinghkyi shawn di nna ga yang "Hpu" nga nna pru ai nbung hpe gaw "Nang gaw mahku nbung nga nna nga mahka nbung nga nna pra htaw lahkru ningdung kaw e pau laja ningdau ang nga u ya shinggyim ring masha jing yang e shinggyim pu nang shamai masha ba nang shatsai u shinggyim u hkru hkru yang mung du masha layit hkun yang mung prai, ya shinggyim nat jaw poi galaw yang mahku nbung ngu naw mahka nbung ngu jaw jau ai hpe lu sha nna nga u" ngu nna matsun da sai nga ma ai. Masha wahkum ga yang rawng ai masha ni a mying. 1) Daru ning yawng hte magam ningtawng 2) nambat lahkawng hta daru chyingli hte magam tsingsi lahkawng 3) ja nga la hte ja ngi jan lahkawng kanau kana nat tai sai yawng rai yang matsat rawng ai. Masha wahkum ga yang hkra kau ai kanau kana yan hpe gaw hpan wa ningsang chye wa ningchyang kaw nna gaw "Kanau kana nat nga nna nga kana nat nga na pra madai dat hkun kaw nga shanu dap hkun kaw pra yat shinggyim ring masha jing yang shinggyim lu sha na rai yang ndung lep nchyan hprep di nna jaw jau ai hpe lu sha nna nga u. Nat jaw nat ya poi kaba ni hta kam wa ja hka ngu nna jaw ai nta npan nhpung nchyan kaw ka raw jun nna u hkrawng shat nneng hkai tsu tsa hku bang nna jaw jau ai hpe lu sha nna nga u ngu" matsun da sai nga ma ai. Ndai lahta na masha ni gaw langai lang masha wahkum hta rawng ai masha ni rai nna shawng nnan nambat langai lang prat ai shinggyim masha ni rai sai. Hpan wa ningsang chye wa ningchyang hte mahtum mahta du ni gaw langai lang ngu na masha wahkum hta na daru ning yawng hte magam ningtawn yan hpe mungkan ga hta law htam jahpring shatsup mayat maya nga pra na matu mungkan ga de jahkrat nna law htam mayat maya nga shangun da sai. Raitim ndai masha ni gaw mayat maya law htam chye chyang wa ai shaloi tara nlang nhkru nkaja ai masha ni hkrai rai wa ai majaw myit malai lu bai kaja wa na matu ja nga la hte ja ngi jan yan hpe dat dat nna shadum jahprang sa shangun yang "Anhte a ntsa hta anhte hpe sharin shaga na kadai nnga ai. Anhte gaw hkalat tan lan lu na bran ai ga lahka hku na yan ai ni rai ga ai" nga nna shadum jahprang tim myit malai nlu hkraw ai majaw dai masha ni hpe gaw hpang wa ningsang hte chye wa ningchyang mahtum mahta du ni kaw nna nhtoi mali shi ya ningsin mali shi na lamu marang jahkrat nna majoi sha-u sha-ing nna wundap sat kau sai nga ma ai. Dai hpang mahtum mahta du ni gaw mungkan ga hta majoi sha-u hka hkyet nhkyet yu sa shangun dat yang mungkan ga de du yu ai hte maren ja nga la hte ja ngi jan yan hpe majoi sha-u hta wundap lup si wa mat ai moi mang ni hpe hta sha hkawm nga ai hpyi hpai sha lawa jahtung nat kaba hte katut hkrum nna "Nan hpe mung ya ngai sha kau sana" ngu tsun yang ja nga la hte ja ngi jan yan gaw "An lahkawng gaw hka grai lu mayu ga ai hka shawng ja jaw mi" ngu tsun nna hka nhtung htumpa waw nna hka ja sa shangun dat yang hka nhtung htumpa waw ya dat ai majaw hka hpring nhkraw nna nga nga yang hkahku maga hku nna hkanam de hka wu sen langai mi krin yu wa ai majaw "Hka nhtung htumpa waw kau ya ai rai sai" ngu nna jahtung nat gaw masin ka-un ai hte hka wu sen hpe shachyut hkawm mat wa sai. Dai hpang ja nga la hte ja ngi jan yan gaw hprawng wa nna mahtum mahta du wa nga ai shara de hprawng du nna "Ji e an hpe sha lawa jahtung nat kaba gaw sha kau na ngu ai kaw na hprawng du wa ai rai ga ai. An lahkawng hpe makoi da mi ya hkan du na hpe grai hkrit ga ai" nga majaw mahtum mahta du wa gaw ja ngi yan ja nga hpe shi a garap rap ding ntsa de makoi kau da sai. Ndai zawn makoi da ngut ai hte jahkring mi sha rai yang jahtung nat kaba du pru nna "Ji e nye a lu shan sha shan hkang ndai kaw yum sai ndai shara hta du sai kanang rai sata" ngu san yang "Ngai nmu ai ngu" tsun tim nta nhku de shang tam ai majaw ja nga la hte ja ngi jan yan gaw hkrit gari nna jit tat salat kahte rai ai hpe mu nna jahtung nat gaw mata sha yu yang "Ndai rai nga ai ngai a lu shan sha shan" nga nna tsun pru wa ai hpe mahtum mahta du wa gaw "Dai gaw ngai a tsa sau sa ka-ap tsa dwi tsa tsa dap she rai nga ai" ngu tsun ai raitim "Ngai sha na law" nga nna tsun wa ai hpe mahtum mahta du wa gaw "Ya ndai hpe garai sha nmai ai masum mali ya din yang she lu mai sha mai ai" ngu tsun yang "Dai shaloi lu sha na" nga na jahtung nat gaw bai hkawm mat wa sai. Dai zawn nga nna tsun da ai majaw mahtum mahta du wa gaw "Ndai jahtung nat kaba gaw sa mung sa du na re" nga nna hpri tawng hpe hpun jum wan wut nna ju tawn nna la nga yang kaja wa she masum mali ya nga shaloi shangat kaba sa du nna "Ji e moi ya na tsa dwi tsa tsa-ap tsa sau tsa tsa dap hpe ya lu na" nga nna bai pru sa ai jahtung nat hpe "E mai sa lu u shing chyang chyinghka lam kaw n-gup mahka nna tsap nga u" ngu nhtawm mahtum mahta du wa gaw ju tawn da ai hpri tawng hpe lakap hte matep nna "N-gup ap di u" ngu nna jahtung nat kaba a n-gup de kabai bang ya ai shaloi jahtung nat kaba gaw hpri tawng nau kahtet nna shaga pyi nchye mat nna "Me me me me ji e kanang de rai wa sana kun" nga nna jahtau tsun ai hpe mahtum mahta du wa gaw "Le rum bu na tawng su nga ai shara de rai wa nga u yat shinggyim ring masha jing yang ningchyun shaw mashaw bwi mung ngaw mangaw yawng jaw jau na. Jaw jau ai shaloi pung ding myit ai nang hku shinglang laju nang tu moi majoi hta mung nang nlawm sha-u hta mung nang n-gawm sutsu du manam ai mung nang rai sut lu du magam nang tai le rum de nga ai shara hta ngat lung sha hpre nga ai shara kaw ningdap ngu nna jaw jau na" ngu jahtung nat kaba hpe matsun dat sai nga ma ai. Dai hpang mahtum mahta du wa gaw ja nga la hte ja ngi jan yan hpe grai masa la ai dawng bup lap hte nga htut sa na lam matsun sai. Shan lahkawng gaw shani tup grai masa la ai dawng bup lap hte htu nna nga htut hka shala yang dawng bup lap masa nna gaya mahkyit arut hkat wa yang shan bu hpun ai nga li nga hkra lap ni je mat wa nna shan shada da shut hkat wa sai rai nna ma langai mi hpe shangai shaprat da ma ai da. Dai ma kasha hpe shalap du wa rem da nna shan lahkawng hpe gaw yi bungli galaw sa shangun da ai nga ma ai. Shingrai mahtum mahta du wa rem nga ai ma kasha gaw shani shagu hkrap chyu hkrap hkrap chyu hkrap ai majaw mahtum mahta du wa gaw masin ka-un nna "Nang ma nang hpe ngai chyawm sat kau na lu" ngu tsun yang gaw nhkrap ai sha mani sum rai rai nga ai nga ma ai. Dai hpang mung matut nna hkrap chyu hkrap hkrap chyu hkrap ai majaw mahtum mahta du wa gaw ka-un nna shi lang nga ai shatawng shala nhtu hte "Ma nang la" ngu shawn di dat yang ma a du hprut rai si wa mat sai hpe kraw shan ni shaw nna kanu yan kawa hpe hpa shadu da jaw sai nga ma ai. Bai sumpai hte lamyin latsa ni hpe gaw rep daw nna kadu hka pawt makau kaw lup da sai. Ashan ni hpe gaw yawng azat atsa ahkak nna jahku numbraw de gat kamang kama da sai nga ma ai. Shana jan du yang kanu yan kawa bai du wa ai shaloi kanu gaw "Ma chyu lu mayu sai chyu jaw na" ngu yang mahtum mahta du wa gaw bunghkum hpe ma yup nga ai nba jahpun da nna "Ma yup grai pyaw nga ai dai majaw nan a matu shadu da ya ai hpa shawng lu mu" ngu tsun ai hte hpa lu ngut ai hte "Ma chyu jaw na ngu" masawp yu yang ma mung nrai bunghkum sha rai ai hpe "Kanu gaw ma kanang rai sai" nga nna hkrap ai hpe "Nan a kasha gaw nan she hpa lu kau sai. Nan a kasha hpe mu mayu yang gaw jahku numbraw de sa yu manu nan a chyu she nlaw na" nga tsun ai hte maren kanu yan kawa gaw jahku numbraw de sa yu yang gaw ma kasha ni wa shari shagam nan raw na chyu lu mayu nga ai hpe mu lu nna kanu gaw shi a chyu ashup nna kama kamang jaw da sai nga ma ai. Dai hpang ja ngi yan ja nga gaw mahtum mahta du wa hpe "An lahkawng gaw ginru ginsa la ni hpang de hkan nang na" ngu tsun yang mahtummahta du wa gaw "Nan lahkawng gaw nan a kasha hpe hpa lu sai re majaw nat rai sai" ngu hpri walawng hta bang da sai nga ma ai. Kadu hka pawt nhpang makau kaw lup da ai sumpai gaw lapawp la tai wa nna lamyin latsa lup da ai ni gaw nhkru ai galang kaba lamyin latsa tai ra sai nga ai. Lani mi hta dai lapawp la gaw lam kaba hpe hkan nna "Ngai gaw lapawp la latsang jum gun shabrang tawk tek tawk tek tawk tek" nga nna lam hkawm nga yang ningpa sharaw hte katut yang "Hey kadai law" ngu nna san yang "Ngai gaw pawp la latsang jum gun shabrang rai nngai, bai le ngai jum gun n-gun mata yu rit" ngu tsun yang ningpa sharaw gaw ka-un nna "Sha kau na" ngu na ngu yang sha lu nmai lapawp la magyep nna gumra kaw kap rai nga ai hpe sharaw gaw lai sa nna hkaraw langai mi kaw du yang hka ma um nna "Hkak" ngu na prat dat yang lapawp la gaw lut rai nna sharaw bai hta sha na hpe hkrit nna nlung lapran de lawan wan lup rai makoi wa nna ningpa sharaw gaw lapawp la hpe nhta sha lu nna bai lai hkawm mat wa sai nga ma ai. Dai hpang lapawp la gaw sharaw lai sai hpang bai pru nna lam de hkawm sa let "Ngai gaw pawp la latsang jum gun shabrang tawk tek tawk tek" nga nna lam hkawm nga ai hpe ja nga la hte ja ngi jan yan na nna "Nang gaw pawp la latsang an gaw ti pawt ninghpang jinghkaw chyawm rai nga ga ai an hpe hpaw la mi" ngu saw shaga yang lapawp la latsang mung sa nna ja nga la hte ja ngi jan yan hpe hpri hkindang dinghkren hkan lapawp panyen hte chya ya nna "Ya hkin dit hpaw mu" ngu tsun yang ja nga la hte ja ngi jan yan mung n-gun dat hkin dit yang hpri walawng hpaw malang nna hpri lawng hta bang da ai kaw na ja nga la hte ja ngi jan yan mung le pru wa lu sai nga ma ai. Ja nga la hte ja ngi jan yen gaw hpri walawng kaw nna le pru sai raitim shan shangai tawn ai kasha a shan hpe hpa shadu lu sai majaw grai matse ai ma sha galang tai wa nna ginru ginsa la ni hpang de hkan nang wa sai nga ma ai.
Origination date 2017-02-03
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0421
URL
Collector
Keita Kurabe
Find similar
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Content language(s)
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
L. Tu Awng : speaker
DOI 10.4225/72/598895524ff9f
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), L. Tu Awng (speaker), 2017. Lamu ga nnan lat ai ni a lam (The Kachin genesis). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0421 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/598895524ff9f
Content Files (3)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0421-A.eaf application/eaf+xml 83.1 KB
KK1-0421-A.mp3 audio/mpeg 23.8 MB 00:26:04.599
KK1-0421-A.wav audio/vnd.wav 860 MB 00:26:04.589
3 files -- 884 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 3

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries
Myanmar - MM
To view related information on a country, click its name
Languages
Jingpho - kac
To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment

No comments found