Item details
Item ID
KK1-0180
Title Manau hpang ai lam (The origin of the Manau festival)
Description Manau hte seng nna gaw ndai anhte Jinghpaw Wunpawng sha ni a e kaba dik ai hkik di ai poi lamang langai mi re ndai. E dai hte seng na gaw e ya nang mung manau lawm yu sai nga majaw ganing rai manau ai ngu gaw nang mung chye na sai. Raitim de a ning pawt gaw, ndai manau ngu ai gaw shinggyim masha ni a shawng hpang ai n re. Ndai mahtung mahta nat ni shawng i lamu madai nat ni law mahtum mahta nat ni n rai sai. E lamu madai nat ni mahtum mahta ngu ga le. Dai ni shawng manau nau ai ngu na hkai ai hku re. Rai yang gaw anhte shinggyim masha ni gaw, myit la ai gaw, nat ngu gaw ntsa de tsaw ai kaw nga. Reng gaw u ni gaw pyen chye ai. Dai majaw mahtum mahta ga na manau poi ni hpe u ni sa mu la ai. Mu la ai shaloi gaw shanhte gaw ndai mungkan ga de gaw lagat si ngu ai ndai gat ji si lagat si gatgu si min ra aten hta gaw u ni gaw yawng mana maka hpu ai gaw. Hking hking mun mun sa na sa sha sha re. Re shaloi gaw shanhte gaw e nang u ni pyen nai law law pyen nai hpe mu ai le i. Ninggggg rai na sin dai hku na pyen nai le gawoi ai le. Rai yang gaw u ni gaw hpun si sha shaloi gaw e shanhte gaw htaw ga de mu lu ai manau zawn zawn re nna htawng pyen gawoi na she e lakung tam mai re na le i. Shang pyen gawoi na she dai kaw hkring sa sa rai. E dai hku na u ni manau nau ai kaw na anhte shinggyim masha ni mu la ai ngu gaw ndai gaw e gadai mu ai i nga jang gaw ndai magawng chyang maja magawng amyu mading yau ngu ai. La dai gaw grai n hkru ai . N hkru jang she mare masha ni shi hpe sharin shaga ai hku na hpun dai kaw, lagat hpun kaw i, singka hta bang na noi noi da le. Reng gaw shi gaw dai shaloi gaw shi gaw dai u manau nau ai hpe mu la ai le. Manau nau ai n re le u ni pyen singkaw ai hpe mu la na a ndai shinggyim masha ni hpe tsun dan nai le shi. Reng gaw aw anhte mung manau nau sa ka ngu na dai manau nau ai. Rai yang gaw labau maumwi hku nga yang gaw wo ra de na ni yu na sharin ya. Ndai nat num la gaw i moi gaw e dai nat num la ai re majaw gaw ndai shanhte hte mahku mara nga ai. Reng gaw moi ning nan na lam gaw ndai shanhte ni sa sharin ya ai ngu nga ai le i. E dai hku na anhte shinggyim masha ni ngu ga le jinghpaw ni wunpawng sha ni gaw nat kaw na mahtum mahta ga kaw na lu la ai ngu na hkai ai nga ai. Rai jang gaw dai re ai majaw gaw shanhte hpe jaw jau ai. Manau dum shagu gaw shanhte hpe nga sat dai, wa sat dai, u sat dai dai hku na moi prat hta gaw shanhte hpe jaw jau nna e nau ai. Ya prat hta gaw anhte gaw Hkrit shan rai sai majaw gaw anhte gaw nat hpe n jaw sai. N jaw nna anhte gaw akyu pyi na hpaw hpang ngai. E ndai dai dai dai kachi mi i. Ya gaw anhte na nat htung hku n re ai sha anhte na ji wa ni a jinghpaw ni a wunpawng sha ni a htung hking hku na i sali wunlu hku na lang mat wa. E dai hku gaw ya du hkra re. Y ndai dai hte seng na ya mi yet tsun nai hpa e lamu madai ni manau nau ai gaw nat ni shawng aw u ni shawng mu la ai nga majaw gaw u ni mung ndai mungkan ga de yu wa nna manau nau ma ai da. E dai gaw maumwi san san rai sai le i. Wo ra hte gaw grai di shing daw ai hpan gaw n re. E ndai gaw anhte shinggyim masha mana maka baw nu sam mai ni na e machye machyang maumwi rai na re i. Hpa mi raitim, u manau ngu ai nga. Dai kaw na hkap la nna she e, hkai gin len mat wa. E dai hte u manau hte seng na gaw loi mu tsun dan nai le i. Eee matut na tsun ga nga yang gaw e ndai u u amyu ni gaw ndai lamu madai ga de manau sa lawm le i. Sa lawm mai kaw na gaw ndai mungkan ga de yu wa shaloi gaw gat si myi nai a ten i kaji si myin nai aten gatrai si myin nai aten re na dai re majaw gaw shanhte mung umm anhte mung e ndai garai n di sha yang manau nau na she di shaga i ngu ai rai jang gaw, dai kaw anhte na u amyu grai nga ai le i. Dai n-ngyeng ngyet ngu ai u mung nga ai. Npring pri ngu ai u mung nga ai. Dai ni gaw tsun ga nga yang gaw nang sumla hta gaw nga le i. Raitim dai gaw n tsun sa ga. E dai nngyeng ngyet u gaw hpa tsun nai i ya anhte nam si garai n di sha shaloi anhte yawng mung ngyet ngyet garu na she di shaga ngu hku rai nga. E rai na she npring pri u mung e anhte yawng gaw hkrum hkrum ra ra yawng pri re shaloi she ndai nam si hpe di sha ga ngu hku rai nga. E dai hku na she shanhte na a she ni hpe le i e manang ni hpe jahkrum mai le. Rai na she e hkung rang hkung rang u mung e anthe manau dum ka manawt na she sha ga ngu na he shanhte gaw daw dan nai hku rai nga. E dai hku na she shanhte gaw manau dum na hkyen nai hku rai nga. U ni manau dum na hkyen re jang she, galang ngu gaw u amyu raitim shanhte hpe rim sha ai amyu re le i. Ai jang she dai ngu na manau dum na zahpawng hpawng nga yang she, ndai kataw naw wa he pret pret pret pret pret nga na bai jahkrit wa sai da e, galang sa wa ra ai ngu. Re yang gaw yawng bai bram. Yawng brang tawm reng manau n byin. Hpang dai hku sha. Hpang shani dai hku sha galang e ya bumga de gaw ndai kataw naw ngu ai ndai kataw ndai re nga le kataw kataw. Kataw gaw ya du hkra tim mung galang sa wa jang sa di jaw u ni hpe. Shi parim rim nga jang gaw nta na u ni yawng nhku de shang mat wa. E dai hku rai na she shanhte gaw manau n byin nai. Manau n byin jang gaw kaja wa galawng htim na aten mung nga na. N htim mai aten mung nga rai jang gaw, shanthe gaw bai yawng sai, daw dan na. um anhte ndai kataw u kataw hte nga yang gaw anhte gaw manau dum n byin nai. Ndai hpe gaw dut sha kau sa kaw ngu hku rai nga. Shanhte gaw rim la na she shanhte gaw bungnun ga ngu ai asam de dut sha kau ai. Htaw anhte bumga kaw na gala de dut sha kau ndai asam mung de dut sha kau ai kataw hpe. Dut sha kau re na she, ee ya chawm gaw kataw mung n nga sai. ke manau nau sa ka. ke kataw n nga jang she galang gaw pyaw poi rai sa gaw. Langai hpang langai rim sha langai hpang langai rim sha. Re yang gaw um anhte dai hku gaw n mai sa. Anhte hpe sa di jaw na kataw bai shaga la ra sa. Dai shaloi she anthe manau mai nau sai. ngu jang she a kataw hpe i kataw hpe bai dut sha kaw bai sa shaw la na hku, bai hkrang la na hku. Rai jang gaw, eee reng gaw ubyit le ubyit chye i ubyit. E ubyit gaw e ngai sa shaw la na. Ngai sa ba la na ngu shi gaw sa wa hku rai nga. Mung nun ga de sa na she shi gaw kataw hpe she sa sawk wa sa ka ngu jang kataw mung um nang ba, ngai ye ba u ngu ba na she woi la rit ngu. Kaja wa she ndai ubyit gaw kaji le shi gaw kataw hta grai kaji le. Dai jang kataw gaw ubyit a ndai shingma kaw masha zawn zawn le i jawn na ning rai na ahpum dat yang, ma-u, ma-u ngu chye i zaluk ma-u wa she ning re ahpum le nang de kap. Ya du hkra ma-u nang de galaw kap bai nga dai kataw ba ai majaw re sai. Re jang she htaw ra de grai tsan nai prang, prang ma nga le i. E prang kaw she grai ba sai ubyit hpe gaw grai ba na she sa sa ai ngu she kataw gaw maidang ju kau. Nang kaw le dai hkin du ginlang hte sa ai kaw maidang ju kau. Dai majaw gaw kataw na kataw na nmai gaw wo hkyeng ngai gaw. Re jang gaw ndai shi hpe hkrang la sai le i. Hkrang la na bai du wa re jang gaw, e shi mung i hpyen hpe gawn mung gawn ya sai. Re na gaw manau poi byin sai. Reng gaw manau poi byin yang gaw, manau madu gaw gadai re i nga jang ndai hkung rang le i. Hkung rang ngu gaw manau madu rai sai. Dai majaw wo ra manau shadung kaw hkung rang baw kap bai gaw de a lachum rai sai. Ndai ndai kaw hkung rang gaw, ya nang hpe ngai hkung rang madun na, mu ai i. E rai sa, re jang she, nang hpe kaga ma naw madun na le ngai. Mu jang gaw rai sai. Reng gaw hpa majaw ngu i. Jinghpaw ni gaw ndai lama mi hpe lama mi hpe tsun chye amyu re le. Nanhte japan ni mung maren goi. Ya ndai hku rai nga. Reng gaw shanhte gaw manau nau ai shaloi gaw hkung rang u gaw shi gaw manau madu tai mat dai. E manau madu tai mat dai majaw shi gaw e ya du hkra ndai manau shadung a ndai da bat i, yawng hpe jum tek ai shara le, dai hpe nang ka baw ndai ka namai ngu na shalap bai gaw dai e dai lachum rai sai. Re shaloi gaw, dai shaloi e, ndai jai wa wa ai ngu nga ai. Labau hkai ai. Jai wa wa ai ngu gaw, moi mungkan ningnan lat dai kaw na ya dai ni manau dum mai du hkra shi gaw labai hkai ra le. Dai hpe gaw lanung u sin wa, u ra le u ra gaw dai hkai ai. Reng gaw shi na jai wa ga wa, graiiii madat pyaw ai da. Grai madat pyaw jang gaw, awww shi na nsen ma grai pyaw le i. Reng gaw madat chu madat yang gaw, u ndai ma madat dai. Ndai gaw shingkri u. Ndai ndai. Ndai wa madat re yang gaw, shi mung ga kaw ndai hku na i madat taw nga. Reng shi na nmai ndai de uhkrung sha shi, uhkrun ngu chye i. White ant, uhkrun uhkrun sha mat sai ndai. Ndai ndai uhkrun sha mung shi n dum sai. Nau madat pyaw majaw le. Rawt rawt yu yang gaw ndai hte sha ngam. E e dai dai u dai majaw shi na nmai dai hku byin nai da. Rai na she, mi yet na nta madu wa hkung rang i hkung rang mung gaiiii ndai dai hku he ning madat sai da lo. Nau pyaw na le i. Reng gaw shi na baw nu gaw hkyen mat da. Baw nu gayun mat na hkung rang gaw baw gade kaba tim bawnu kachi sha rawng ngai da. E dai maumwi le i. E dai hku e na nang dai majaw ngai nang hpe sumla mandun na ngu gaw dai she re gaw. Re jang gaw dai hku na reng gaw dai kaw gaw, ndai kaw gaw poi lamang langai a madu langai ngai nga ai. Reng gaw ndai kaw gaw e u hkung rang gaw manau madu. Ura u gaw manau joi wa. Mi yet na tsun nai le i. A lanung sin wa gaw ndai nau shawng shawng ngai. Upoi jawng gaw masan shadut dai. Dai ni gaw nang ate sik chye na matu gaw grai law grai yak gai le i. Shing yung yu gaw manam tau ai. Chik karoigaw manau chye re galaw ai. U-gum gaw hpung lum tsa malum mai. Uri gaw si mai sha du ai. U graw gaw si mai dagaw ai. U ka gaw hkin jawng ngai. U tu gaw si mai garan nai hku na nga ai. Shanthe garan da le i bungli garan nai le. Re shaloi gaw ndai ndai u ka gaw shi gaw hkin jawng galaw ai. Hkin jawng ngai ngu gaw shan tawk ai le i. Amyu myu galaw re jang gaw, dai manau poi hta she ndai hkung rang hkung rang jan wa i num gaw shat sha du ai hku rai mu i. Reng gaw la ni chawm gaw amyu mi le i. Reng gaw shi gaw u kala wa hpe hkung ran num hpe ra sai da lu. Ra na shi gaw ninggyi shabat dai le. Ninggyi bat jang gaw gawle hka pru wa. Dai hkung rang hte nang kaw ya loi hkring ngai sumla ni madun na le i. Gawle hka u gaw, u ka nang kaw na dai u ka hte e hkung rang hte aw um le, hkung rang num hte u kala hte lu ai gaw gawle hka byin nai. E dai hku na maumwi nga. Re jang she ndai kaw she, ndai u u tu gaw shi gaw shan garan nai le i. Shan garan nai shaloi gaw shi gaw hpa baw tsun nai i nga jang she, dari gaw dari dara gaw dara na yu i. Kaji re wa hpe gaw kachi sha jaw na. Kaba re hpe gaw law law jaw na ngu na garan hkawm da. Re jang she, htingra set ngu wa gaw ya nang kaw loi hkring ngai madun na. Htingra sek gaw grai kaji gaw. Rai grai kaji jang she shi gaw, grai na ka-un sai le. Shi hpe chi sha jaw na nga sai gaw i. Rai na she shi gaw nhtu ret di na baw kahtam ya u tu hpe. Reng baw kahtam ya jang she ya u tu na u tu ma loi hkring madun na. Baw hkyeng mat dai. Hpa majaw i nga jang, htingra set i gahtam mai majaw dai ni duhkra baw sai baw hkyeng rai jang gaw. Dai shaloi she, shingngoi yit ngu nga nang kaw lawm mai. Ya loi hkring sumla madun na. Shingngoi yit she ba le shi hpe gaw. Shingngoi yit she ba reng gaw dai shingngoi yit hta mung yawng shi gaw sai agat bun nai le. Rai jang gaw miyet na hting ra set mung, hkam dat jang gaw sai goi sai n mu i. Rai jang gaw htingra set kaw mung sai hkrai hkrai rai na shi kaw mung ya du hkra ahkyeng rai mat wa. Shingngoi yit ngu mung dai hte maren ya dai ni du hkra u tu hpe ba ai majaw le i ahkyeng re. E dai hku na e dai ni du hkra dai hku na dai u manau poi kaw na dai hku na nsam ni galoi wa ai ngu na jinghpaw ni u manau poi hte seng na gaw dai hku hkai ai re. Ya ndai kaw e langai mi nga ai gaw, ndai shing tung u ngu nga ai. Shi gaw mun nau n tu ai. Shing tung u ngu gaw mun nau n tu jang she, e e manau poi sa ga ngu manang ni saw ai le i. E ngai gaw bu hpun palawng n lu law ngu ngu mayu gaw, mun i n tsawm law ngu. U langai mi mun langai mi maw maw ndai shakap la ngu u langai mi mung maw ndai sha kap la ngu rai jang gaw shi gaw mana maka tsawm mat wa da e. Tsawm mat wa na he shi gaw kaga u ni hta grau tsawm mat wa sai le i. Jaw dat dai gaw shi na bu hpun palawng, ya na prat gaw shi nalabu hpung palawng jahkrik sai le i. Rai jang she, wo manau poi de du jang he, shi gaw sha shakawng ngai le. Shakawng ngai ngu gaw, rai dum mai ga tsun nai le i. Nanhte ngai ram ngai daram tsawm mai gadai lawm mai i. Nang yu ngai na. ke dai hku na shakawng hkawm mai le. Hkrak nga a kasi nga nga jang gaw kaja ai she. E jang she u ni gaw na kun sai nmu, pawt mayu sai mu. Dai nye na mun ngu na yawng baw la kau ya le. Baw la jang gaw a krin rai mat na gaya hta ai i. Dai majaw gaw masha ni rai dum mai hpe, nang nang shing tung u zawn rai na lu ngu dai gaw rai sa. N mai rai dum mai le i. Ngu mayu gaw, shi na ma n re le. Htaw a kasi nga na pyaw pyaw pa pa hte reng gaw kaja wa she, shi gaw dai shi na mung n re mun hte wa shakawng taw na, dai na nang kaw jinghpaw ni hta na gaw ndai e ya du hkra le i gumrawng ngai masha ni hpe gaw, nang nau hkum rai dum, nang shing tung u zawn rai na ngu na ti nang gaw hpa gaw n lu manang a rai hte shakawng re hpe tsun nai ga. E dai zawn re maumwi mung e nga hku re. Reng gaw ya ndai gaw, anhte jinghpaw ni a u manau maumwi rai sai. Ndai kaw laklai ai ga langai nga ai gaw, dari gaw dari dara gaw dara. Dai mung e n mai ai, mungkan ga gaw i, nang kaji tim me loi sha la nga gaw, kanang na gadai wa kam na ma. Deng gaw u tu gaw dai ya du hkra baw i baw hkyeng mat dai gaw dari gaw dari dara gaw dara a majaw re sa. Ndai gaw Jinghpaw ni hkai ai ee u manau i u manau rai sai.
Origination date 2016-12-23
Origination date free form
Archive link https://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0180
URL
Collector
Keita Kurabe
Countries To view related information on a country, click its name
Language as given Jinghpaw
Subject language(s) To view related information on a language, click its name
Content language(s) To view related information on a language, click its name
Dialect Standard Jinghpaw
Region / village Northern Myanmar
Originating university Tokyo University of Foreign Studies
Operator
Data Categories primary text
Data Types Sound
Discourse type narrative
Roles Keita Kurabe : depositor
W. Awng : speaker
DOI 10.4225/72/598891557598a
Cite as Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), W. Awng (speaker), 2016. Manau hpang ai lam (The origin of the Manau festival). EAF+XML/MPEG/VND.WAV. KK1-0180 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/598891557598a
Content Files (9)
Filename Type File size Duration File access
KK1-0180-A.eaf application/eaf+xml 20.5 KB
KK1-0180-A.mp3 audio/mpeg 4.52 MB 00:04:56.908
KK1-0180-A.wav audio/vnd.wav 163 MB 00:04:56.901
KK1-0180-B.mp3 audio/mpeg 4.32 MB 00:04:43.375
KK1-0180-B.wav audio/vnd.wav 156 MB 00:04:43.358
KK1-0180-B2.mp3 audio/mpeg 6.08 MB 00:06:37.819
KK1-0180-B2.wav audio/vnd.wav 219 MB 00:06:37.790
KK1-0180-D.mp3 audio/mpeg 2.55 MB 00:02:47.393
KK1-0180-D.wav audio/vnd.wav 92.2 MB 00:02:47.383
9 files -- 648 MB -- --

Show 10 Show 50 Show all 9

Collection Information
Collection ID KK1
Collection title Kachin folktales told in Jinghpaw
Description Recordings of Kachin folktales and related narratives in Jinghpaw. These materials were collected by Keita Kurabe, Gumtung Lu Awng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, Labang Tu La, Gumtung Htu Nan, and Lashi Seng Nan as part of community-based collaborative fieldwork in northern Myanmar. A total of 2,491 stories with 2,481 ELAN files, 2,481 transcriptions, and 1,369 translations are currently available (March 25, 2024). Transcriptions were contributed by Gumtung Lu Awng, Pausa La Ring, Galang Lu Hkawng, Sumdu Ja Seng Roi, Hpauhkum Htu Bu, and Keita Kurabe. Stories were translated by Nbanpa Rita Seng Mai, Sumlut Gun Mai, Lazing Htoi San, Maran Seng Pan, Dumdaw Mike Tu Awng, Nhkum Htoi Awng, and Keita Kurabe.

Animated stories are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK3
https://www.youtube.com/@kachinfolktales
https://www.facebook.com/KachinStories

Other Kachin culture and history are available at:

https://catalog.paradisec.org.au/collections/KK2

Our research was made possible under the support of JSPS KAKENHI Grant Number JP17H04523, JP20K13024, JP20H01256, Linguistic Dynamics Science 3 (LingDy3) from Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies (TUFS), and JSPS Program for Advancing Strategic International Networks to Accelerate the Circulation of Talented Researchers "A collaborative network for usage-based research on lesser-studied languages."
Countries To view related information on a country, click its name
Languages To view related information on a language, click its name
Access Information
Edit access Nick Thieberger
Keita Kurabe
View/Download access
Data access conditions Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Data access narrative
Comments

Must be logged in to comment


No comments found